آموزش پیشگیری از سوء استفاده جنسی به کودکان
پیشگیری از آسیب جنسی و سوء استفاده ی جنسی از راههای گوناگون می تواند صورت پذیرد. یکی از این مهمترین راهها مقاوم ساختن کودک است. در این مقاله به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت.
بسیاری از مطالعات پیرامون راه های پیشگیری از سوء رفتارها و آزارهای جنسی صورت گرفته است و راه های گوناگونی پیشنهاد شده است. در جهت تربیت کودکانی سرسخت و مقاوم می توان کارهایی صورت داد که عبارتند از:
توجه به ویژگی های شخصیتی (تقویت عزت نفس و خودآگاهی)
توجه به مسائل شخصی و ویژگیهای شخصیتی کودک یکی از مهمترین راه ها و از ابتدایی ترین راهکارهای پیشگیری از آزار جنسی کودکان در خانواده است. پژوهشهای متعددی در زمینهی راه های کاهش کودک آزاری ارتباط منفی خودآگاهی و عزت نفس در کودکان را نشان می دهد بدین معنی که با افزایش خودآگاهی و عزت نفس در کودکان میزان مورد سوء استفاده قرار گرفتن آنها کاهش می یابد و بالعکس کودکانی که خود آگاهی کمتری داشته و عزت نفس پایینی دارند بیشتر در معرض سوءاستفادهی جنسی قرار دارند.
خودآگاهی سبب می‌شود فرد قدرتمند و قوی باشد و کودک قدرتمند که ذهنی باز و روشن دارد می تواند از خود در برابر سوءاستفاده به طرز مناسب و صحیحی دفاع کند؛ لذا والدین باید در جهت افزایش خودآگاهی کودکان گام بردارند. بیشترین آموزش به کودکان زمانی صورت می گیرد که کمترین توجه پدر و مادرها به آن معطوف است برای مثال پیام های بدون کلامی که در اعمال و رفتار بزرگترها وجود دارد بسیار دقیق تر از مواردی است که والدین به صورت هدفمند به کودکان خویش آموزش می دهند.
والدین به عنوان الگوی کودکان
مادر و پدرها به عنوان الگوی کودکان باید نسبت به رفتارهای خود دقیق و حساس باشند. مثلاً وقتی از کودک خود می خواهیم در صورت دیدن چراغ قرمز راهنما بایستد خود نیز باید به انجام این کار ملزم باشد. زمانی تربیت در کودک درست نهادینه خواهد شد که والدین خود رفتارهای درست و متناسب داشته باشند.
احترام به مرز کودکان
والدین عزیز باید توجه داشته باشند که پیشگیری فراتر از یک برنامهی آموزشی است بدین معنی که در پیشگیری استقلال کودک مورد احترام است، به مرزها و احساسات او توجه می شود و به وی خط مشی و راهنمایی ارائه می گردد.
ایجاد محیط صمیمانه، امن و توأم با اعتماد در خانواده
آزارگران از ممنوع بودن صحبت در مورد مسائل جنسی در خانوادهها بهرهی زیادی میبرند بدین صورت که در صورتی که کودکی دربارهی این مسائل نتواند با اعضای خانوادهی خود صحبت کند میتواند در جهت رفع کنجکاوی خود مورد سوءاستفادهی این افراد قرار گیرد یا در صورتی که مورد آزار قرار گرفت به خانوادهی خود نتواند این مسائل را بازگو نماید.
افزایش اعتماد به نفس و حرمت خود در کودکان
رفتار پیشگیرانه از طریق برقراری ارتباط سرشار از اعتماد و اطمینان و محبت با کودک میسر م یشود. باید به کودک این پیام را با حرف و در رفتار متذکر شد که او دوستداشتنی است و همان گونه که هست عزیز است البته این گونه نیست که تمام رفتارهای کودک مورد تایید است.
عدم وجود راز با غریبه ها
کودکان باید آموزش ببینند که با غریبهها رازی نداشته باشند و اگر رازی ناخوشایند داشتند با نزدیکان خود بتوانند این مسئله را مطرح نمایند زیرا بسیاری مواقع آزارگران جنسی به صورت راز کودکان را تحت فشار روحی شدیدی قرار می‌دهند و به کامیابی ادامه می دهند. در صورتی که والدین از قبل برای کودکان این موضوع را روشن ساخته باشند، میزان خطرپذیری کودکان کاهش می یابد.
آموزش حرمت نفس و حریم خصوصی
کودکان از همان سال های ابتدای کودکی باید نسبت به بدن خود احساس خوبی داشته باشند، بدن خود را دوست داشته باشند و نسبت به نقاط خصوصی بدن خود حساس باشند و بتوانند تشخیص دهند حریم اجتماعی آنها چیست و دیگران تا چه حد می توانند به آنها نزدیک شوند.
آموزش نه گفتن
والدینی که از ابتدا سعی در مطیع تربیت نمودن کودکان خود دارند – به خصوص این موضوع در دختر بچه‌ها بسیار شایعتر است – باید در نظر داشته باشند کودکانی که به بزرگسالان خود نه نمی گویند در معرض تهدید از سمت کودک آزارها قرار دارند و با آموزش نه گفتن به کودک می توان از این خطر احتمالی جلوگیری نمود.
در کل با توجه به آنچه بیان شد والدین عزیز برای تربیت کودک سرسخت و قوی بهتر است به موارد تربیتی زیر دقت داشته باشند:
- عزت نفس و خودآگاهی را در کودکان خود از همان ابتدای کودکی تقویت کنید.
- خود به عنوان الگویی برای کودک مراقب اعمال خود باشید.
- به احساسات و مرزهای کودک احترام بگذارید تا کودک احترام به خود را فراگیرد.
- ایجاد محیط صمیمانه، امن و توأم با اعتماد در خانواده فراموش نکنید.
- اعتماد به نفس را در کودک خود بالا ببرید
- با کودک خود مطرح کنید که اگر با غریبهها رازی ناخوشایند داشت به شما اطلاع دهد و از این موضوع نگرانی نداشته باشد.
- آموزش حریم خصوصی و حرمت نفس را از همان کودکی با فرزند خود تمرین نمایید.
- نه گفتن را به کودک خود بیاموزید.