مدل سبک های یادگیری VAK

اینکه شما در حال خواندن این مقاله هستید، خود گویای این مطلب است که شما انگیزه خوبی برای یادگیری دارید. آیا صرف دیدن یک سری کلمات بر روی صفحه مانیتور شیوه خوبی برای یادگیری است؟

آیا دوست دارید همین اطلاعات را به صورت بصری یا شفاهی دریافت کنید؟ به صورت یک اینفوگرافیک یا یک فایل صوتی چطور؟

در این مقاله ما به بررسی مدل سبک های یادگیری VAK و اهمیت آن و سبک های مختلف یادگیری بحث خواهیم کرد.

مدل سبک های یادگیری VAK چیست؟

این مدل در دهه 1920 توسط روانشناسان، برای توضیح و طبقه بندی سبک های یادگیری مطرح شد. با توجه به این مدل بسیاری از ما ترجیح می دهیم به یکی از سه روش: بینایی (visual)، صوتی (auditory) یا بصورت حرکتی و جنبشی (kinesthetic) یاد بگیریم، هر چند در عمل تفکیک این سه روش از هم بسیار سخت است ولی معمولا ما ترکیبی از این سه روش را استفاده می کنیم.

بینایی: افرادی که به سبک بینایی یاد می گیرند، زمانی که اطلاعات به صورت تصویری مانند نمودارها و اشکال ارائه می شود بهتر جذب و حفظ می کنند.

صوتی: افرادی که به سبک صوتی یاد می گیرند، زمانی که اطلاعات به صورت صوتی ارائه می شود یا به چیزی گوش فرا می دهند، مانند سخنرانی یا یک بحث گروهی یا یک فایل صوتی بهتر و راحت تر به خاطر می سپارند و یاد می گیرند.

جنبشی: یک فرد با سبک یادگیری جنبشی ترجیح می دهد یک تجربه فیزیکی از اطلاعات داشته باشد. آنها یک رویکرد لمسی یا حسی به چیزهایی که می خواهند یاد بگیرند دارند.

یک رویکرد جدید تر از رویکرد VAK که توسط نیل فلمینگ مطرح شده است VARK است که یک سبک دیر یادگیری به سبک های قبلی افزوده است. سبک R یا reading/writing

خواندنی/نوشتنی: یک یادگیرنده با سبم خواندنی و نوشتنی اطلاعات را تکرار می کند و با نوشتن آنها، یاد می گیرد. واضخ است که این سبک با سبک بینایی و صوتی هم پوشانی دارد.

سبک یادگیری و ترجیح یادگیری شما چیست؟

اگر هنوز در رابطه با سبک یادگیری خود اطلاعاتی ندارید، با در نظر گرفتن سناریوی زیر می توانید سبک یادگیری خود را شناسایی کنید.

تصور کنید می خواهید در رابطه با چیزی به یک فرد خاص شکایت کنید. به کدام یک از شیوه های زیر این کار را انجام خواهید داد: آیا دوست دارید به چشمان فرد نگاه کنید؟ (بینایی)، آیا دوست دارید با صدای بلند پشت تلفن با وی حرف بزنید؟ (صوتی)، دوست دارید با چکش روی میز بکوبید؟ (جنبشی)، یا یک ایمیل کوچک و تند می نویسید؟ (خواندنی و نوشتاری).

خودتان را در یک وضعیت ناراحت کننده در نظر بگیرید. اگر در یک روستای دور و غریب گم شده باشید چه کاری انجام می دهید؟ ازیک نقشه استفاده می کنید؟ (بینایی)، از کسی سوال می پرسید؟ (صوتی)، راه می روید تا مسیر را پیدا کنید؟ (جنبشی)

چه سبک از ارائه را ترجیح می دهید؟ به آخرین ارائه ای که داشتین رجوع کنید. ارائه نمودار آمار و ارقام (بینایی)، همانند مجریان صحبت کردن (صوتی)، یا مشارکت مخاطبان در بحث (جنبشی).

راهکارهای بهبود یادگیری

فهم و درک درست سبک های یادگیری و اینکه بدانید سبک یادگیری شما چیست، باعث می شود در هر سبکی هستید بتوانید به طور موثر یادگیری خود را ارتقا دهید و از سبک یادگیری خود به نحو احسن استفاده کنید.

نکته: این مقاله فقط یک نوع دل سبک یادگیری را توصیف می کند. سبک های دیگر یادگیری مانند مدل 4MAT نیز وجود دارد که می توانید به آن هم نگاهی بیاندازید.

مدل VAK در نزد معلمان و مربیان از محبوبیت خاصی برخوردار است. چیزی که مهم است این است که شما باید ترکیبی از این سبک ها را در آموزش های خود استفاده کنید تا برای همگان قابل فهم باشد.

یکی از انتقاداتی که به این رویکرد می شود این است که  تحقیقات جدید نشان داده اند که افراد به ندرت از یک کانال یاد می گیرند و معمولا در دنیای واقعی ما ترکیبی از این سبک ها را استفاده می کنیم. و شواهد بسیار کمی وجود دارد که نشان دهد ما با استفاده از سبک قالب بهتر یاد می گیریم. همچنین نباید از نقش دیگر عوامل مانند انگیزش، توانایی طبیعی یادگیری، علاقه به موضوع و محیط و … غافل شد. در جدول زیر روش هایی ارائه شده است که شما می توانید برای ارتقا یادگیری افراد با سبک های یادگیری مختلف به کار ببرید.

یک ابزار بسیار سودمند برای یادگیرندگان سبک بصری و خواندن و نوشتنی استفاده از تکنیک نقشه های ذهنی است که کمک می کند موضوعات پیچیده آسانتر هضم شوند. حتی این تکنیک را می توان با رنگ ها و تصاویر بیشتری غنی تر کرد.

ضرب المثل “یک تصویر خوب بهتر از هزار کلمه است” برای یادگیرندگان سبک بصری کاملا صادق است. برای آموزش به یادگیرندگان این سبک از ارائه تصویری استفاده کنید. برای این کار شاید مقاله ایجاد ارائه تصویری خلاقانه برای شما مفید باشد.

برای یادگیرندگان سبک صوتی، تماس تلفنی و ارائه کلامی و شرکت در بحث گروهی بسیار لذت بخش است. در این سبک تکنیک بارش ذهنی و داستان سرایی می تواند بسیار مفید باشد.

یادگیرندگان جنبشی بسیار علامند به کار گروهی هستند و تکنیک بازی نقش می تواند بسیار مفید باشد. ایجاد محیطی محرک و برانگیزاننده که بتوانند هر چیزی را تجربه کنند بسیار می تواند کمک کننده باشد. همچنین تجربیات تیم ساخته نیز می تواند بسیار کمک کننده باشد.