مهارکننده های مونوآمین اکسیداز MAOI
مهارکننده های مونوآمین اکسیداز با نام اختصاری MAOI دسته ای از داروهای ضد افسردگی هستند. این داروها به دلیل عوارض جانبی و تداخل های دارویی خطرناکشان کمتر تجویز می شوند اما در درمان افسردگی بسیار مؤثرند. مهارکننده های مونوآمین اکسیداز معمولاً به عنوان داروهای خط دوم برای افرادی که از سایر داروهای ضد افسردگی (از جمله سه حلقه ای ها و مهارکننده های بازجذب سروتونین) جوابی نگرفته اند، به ویژه مبتلایان به افسردگی های غیرعادی (آتیپیک) و شدید تجویز می شوند. این داروها در درمان اختلال هراس، فوبیای اجتماعی، بیماری پارکینسون، جلوگیری از حملات میگرن و ترک سیگار نیز مؤثرند. انواع جدیدتر این داروها از جمله سلژیلین و موکلوبومید عوارض و خطر کمتری دارند اما به اندازه داروهای قدیمی موثر نیستند.
مونوآمین اکسیداز چیست؟
مونوآمین اکسیداز نوعی آنزیم است که به نورون ها یا همان سلول های مغز در سراسر بدن شما کمک می کند. این ماده در کبد شما تشکیل می شود و انتقال دهنده های عصبی را در مغز شما پس از انجام وظایف خود پاک می کند. علاوه بر انتقال دهنده های عصبی، مونوآمین اکسیداز، تیرامین را که یک ماده شیمیایی است که به تنظیم فشار خون کمک می کند، پاک می کند. از آنجایی که MAOI ها مونوآمین اکسیداز را از انجام وظیفه خود باز می دارند، علاوه بر اینکه انتقال دهنده های عصبی را در سطوح بهینه نگه می دارند، بر فشار خون تأثیر منفی می گذارند. افرادی که MAOI مصرف می کنند باید به فشار خون خود توجه ویژه ای داشته باشند، از جمله اجتناب از برخی غذاها.
مکانیسم اثر مهارکننده های مونوآمین اکسیداز
MAOI با مواد شیمیایی در مغز شما به نام انتقال دهنده های عصبی کار می کند که به سلول های مغز اجازه می دهد با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. تصور می‌شود که افسردگی ناشی از سطوح پایین انتقال‌دهنده‌های عصبی دوپامین، سروتونین و نوراپی نفرین است که در مجموع مونوآمین نامیده می‌شوند. مونوآمین اکسیداز، این انتقال دهنده های عصبی را حذف می کند. با مهار مونوآمین اکسیداز، مهارکننده های مونوآمین اکسیداز اجازه می‌دهند تعداد بیشتری از این انتقال‌دهنده‌های عصبی در مغز باقی بمانند، بنابراین خلق و خو را از طریق بهبود ارتباطات سلولی مغز افزایش می‌دهند.
این داروها با مهار کردن مونوآمین اکسیداز آنزیمی که انتقال دهنده های عصبی را خنثی می کند، سطح سروتونین، اپینفرین، دوپامین و مونوآمین های دیگر را در مغز بالا می برند. از آن جایی که کاهش سطح این مواد یکی از عوامل افسردگی شمرده می شود، افزایش عملکرد آن ها به کنترل افسردگی و برخی مشکلات روانی دیگر می انجامد.
دارو های مهارکننده مونوآمین اکسیداز
این داروها اغلب استفاده نمی شوند زیرا این خطر وجود دارد که مکانیسم اثر داروهای دیگر را تغییر دهند. این می تواند منجر به مشکلات فشار خون و مشکلات دیگر شود. همچنین، مصرف بیش از حد این داروها می تواند به ویژه خطرناک باشد. MAOI تایید شده توسط FDA برای درمان افسردگی و دوقطبی عبارتند از:
- ایزوکاربوکسازید (مارپلان)
- فنلزین (ناردیل)
- سلژیلین (امسام)
- ترانیل سیپرومین (پارنات)
مانند سایر دارو های ضد افسردگی، MAOI ها چندین هفته طول می کشد تا شروع به کار کنند. همچنین ممکن است پزشک برای کمک به کاهش اضطراب، بیقراری یا مشکلات خواب در زمانی که داروی ضد افسردگی شروع به کار می کند، یک آرام بخش تجویز کند. همچنین باید بر غذاهایی که می خورید نظارت داشته باشید تا از عوارض جانبی جلوگیری کنید.
عوارض جانبی دارو های مهارکننده مونوآمین اکسیداز
- خواب آلودگی، یا مشکل در به خواب رفتن
- سرگیجه، سبکی سر و غش
- خشکی دهان، تاری دید و تغییرات اشتها
- فشار خون بالا یا پایین
- تغییرات در ضربان و ریتم قلب
- انقباض یا گرفتگی عضلات، احساس بی قراری، یا احساس سوزن سوزن شدن در پوست شما
- افزایش وزن
- مشکلات معده مانند حالت تهوع، اسهال یا یبوست
- تحریک پوست در جایی که از چسب استفاده می شود
- از دست دادن میل جنسی یا توانایی، یا داشتن زمان سختی برای رسیدن به ارگاسم
- سردرد
ملاحظات دارویی مهارکننده های مونوآمین اکسیداز
این داروها می توانند مشکلات دیگری مانند:
تداخلات غذایی داروهای MAOIS
یکی از نکات منفی MAOI ها این است که با محدودیت های غذایی همراه هستند زیرا سطح تیرامین در خون را بالا می برند. زمانی که این دسته از داروها برای اولین بار وارد بازار شدند، هیچ کس از نگرانی های مربوط به تیرامین و فشار خون خبر نداشت. این باعث موجی از مرگ و میر شد که تحقیقات بیشتری را برانگیخت. اکنون می دانیم که برخی از غذاها حاوی تیرامین اضافی هستند و هنگام مصرف MAOI باید از مصرف آنها خودداری کرد. هر چه غذا کهنه می شود، سطح تیرامین غلیظ تر می شود. این موضوع در مورد گوشت های کهنه، پنیرها و حتی باقیمانده های غذا در یخچال شما صادق است. غذاهایی با سطوح بالای تیرامین عبارتند از:
- سس سویا و سایر محصولات تخمیر شده سویا
- کلم ترش
- سالامی و سایر گوشت های کهنه یا پخته شده
- پنیرهایی مانند چدار، گودا، پارمزان، سوئیس و پنیر بلوالکل
- کشمش، خرما و سایر میوه های خشک
- توفو
- آجیل ها
تداخلات دارویی مهارکننده های مونو آمین اکسیداز
مصرف برخی داروها نیز می تواند باعث فشار خون خطرناک و ناگهانی شود اگر همزمان با MAOI مصرف شود. این شامل سایر داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد درد، و داروهای سرماخوردگی و آلرژی است. اگر برای شما MAOI تجویز شده است، مهم است که در مورد داروهایی که مصرف می کنید، از جمله مکمل های گیاهی، به پزشک خود اطلاع دهید.
سندروم سروتونین در داروهای ضد افسردگی
سندرم سروتونین یکی از عوارض جانبی نادر MAOI ها داشتن سطح خطرناکی از انتقال دهنده عصبی سروتونین است. این می تواند زمانی اتفاق بیفتد که همزمان دو دارویی مصرف کنید که سطح سروتونین شما را افزایش می دهد (مانند سایر داروهای ضد افسردگی، برخی از داروهای ضد درد، درمان های میگرن، یا خار مریم). این عارضه نادر است، اما می تواند تهدید کننده باشد. اگر علائم سندرم سروتونین را تجربه کردید، فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید، علائم آن شامل:
- احساس آشفتگی یا بی قراری
- ضربان قلب سریع یا فشار خون بالا
- اسهال، حالت تهوع یا استفراغ
- توهمات (دیدن چیزهایی که واقعی نیستند)
- تب یا دمای بدن بالا
- از دست دادن کنترل یا هماهنگی عضلات
- حرکات غیر طبیعی چشم
- تعریق
- رفلکس های شدید
مهارکننده های مونو آمین اکسیداز در بارداری
اطلاعات کمی در مورد ایمنی MAOI در دوران بارداری وجود دارد. اگر در حین مصرف این داروها باردار شدید یا اگر قصد بارداری دارید، با پزشک خود صحبت کنید. بدون اطلاع پزشک خود، مصرف هیچ دارویی را قطع نکنید.
قطع مصرف مهار کننده مونو آمین اکسیداز
مهم است که قبل از تصمیم به توقف مصرف MAOI با پزشک خود صحبت کنید. توقف ناگهانی مهارکننده های منو آمین می تواند باعث علائم ترک شود که می تواند برای سلامتی شما خطرناک باشد، از جمله:
- علائم آنفولانزا (تعریق، لرز، حالت تهوع)
- مشکلات خواب
- تحریک پذیری
- گیجی
- روان پریشی
پیدا کردن داروی ضد افسردگی مناسب
هر فردی به یک داروی ضد افسردگی خاص واکنش متفاوتی نشان می دهد و ممکن است عوارض جانبی خاصی داشته باشد. به همین دلیل، یک داروی ضد افسردگی ممکن است برای شما بهتر از دیگری عمل کند. هنگام انتخاب یک داروی ضد افسردگی، پزشک علائم شما، مشکلات سلامتی شما، سایر داروهایی که مصرف می کنید و آنچه در گذشته برای شما مفید بوده را در نظر می گیرد.
ویژگی های ارثی در تأثیر داروهای ضد افسردگی بر شما نقش دارند. در برخی موارد، در صورت وجود، نتایج آزمایش‌های خونی خاص ممکن است سرنخ‌هایی در مورد چگونگی واکنش بدن شما به یک داروی ضد افسردگی خاص ارائه دهد. با این حال، متغیرهای دیگر می توانند بر پاسخ شما به دارو تأثیر بگذارند.
ممکن است چندین هفته یا بیشتر طول بکشد تا یک داروی ضد افسردگی کاملاً مؤثر باشد و عوارض جانبی اولیه کاهش یابد. پزشک شما ممکن است برخی از تنظیم دوز یا داروهای ضد افسردگی مختلف را توصیه کند، اما با صبر، شما و پزشکتان می توانید دارویی را پیدا کنید که برای شما مفید باشد.