حقوق شهروندی به زبان کودکان، حقوق شهروندی به زبان ساده
هر جامعه ای دارای قوانین و اصولی است که نیاز هست کودکان با آنها آشنا شوند. دستیابی به این حقوق و حقوق شهروندی می تواند در بهبود روند زندگی کودکان موثر باشد. در این مطلب نگاهی داریم به حقوق شهروندی به زبان کودکان.
شهروندی ﻋﺒﺎرت اﺳـﺖ از روش زﯾﺴـﺘﻦ در ﯾـﮏ ﺷـﻬﺮ ﺑـﺮ ﻃﺒﻖ اﺻﻮل و قواعد و ﻗﻮاﻧﯿﻦ خاص. هیچکس با حق و حقوق به دنیا نمی‌آید و این جوامع هستند که تصمیم می‌گیرند که چه حقوقی به شهروندان خود بدهند و چه قوانینی را در نظر بگیرند. آنچه مسلم است خانواده، امن‌ترین و سالم‌ترین کانون در دوره رشد کودک است، به همین دلیل لازم است در چنین کانونی آموزش‌های اولیه برای هوشیاری کودکان در برابر حقوق شهروندی و خطرات بی‌توجهی به قانون ارائه شود و حقوق شهروندی به زبان ساده می تواند در مدرسه تکمیل شود. آموزش حقوق شهروندی به زبان ساده چیزی است که در نهادهایی مثل خانواده، مهد کودک، مدرسه و آموزشگاه ها باید صورت بگیرد.
حقوق شهروندی که می تواند بر زندگی اجتماعی کودکان موثر باشد
- استاندارد مطلوب زندگی: هر شهروندی حق دارد از حداقل امکانات انسانی برخوردار باشد و زمانی حقوق شهروندی کودکان رعایت می شود که از امکان خدمات بهداشتی و آموزشی تغذیه مناسب و سرپناهی برای زندگی برخوردار باشند.
- حریم خصوصی: کودکان هم نیاز به حریم خصوصی دارند و ورود به زوایای زندگی آنها در صورتی مجاز است که آنها خود تمایل داشته باشند و دلیل ورود به مسایل خصوصی توسط دیگران را درک کنند.
- حق داشتن هویت شخصی: کودک وجود مستقلی دارد و نیاز است که به تفاوت های فردی احترام گذاشته شود و کودکان هم مانند هر فرد دیگری حق این را دارند که هویتی برای خود قایل باشند و به آن تکیه کنند.
- محافظت در برابر خشونت و جنايت : هر کودکی حق این را دارد که در جمعه شهری خود احساس امنیت کند و از خطرات در امان باشد.
- ملاقات با دوستان و بازی کردن: برای اینکه کودکان رشد بهتری در اجتماع داشته باشند باید بتوانند با دوستان و همسالان مراوده داشته باشند و این مساله جز حقوق انها محسوب می شود.
- زندگی در محیط مناسب و سالم: محیطی سالم و بدون خطر که سلامت جسمی و روانی کودک را تهدید نکند از حقوق شهروندی به حساب مب تید.
- برخورداری از امکانات مشابه: استفاده از خدمات شهری بدون توجه به نژاد، مذهب و جنسیت از حقوق مسلم کودکان محسوب می شود.
مهارتهای حقوق شهروندی به زبان ساده
برای اینکه کودک بتواند از حقوق شهروندی برخوردار باشد و از آنها استفاده کنی نیاز است که مهارت هایی را آموزش ببیند. از جمله این مهارت ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
کار گروهی
کار گروهی باعث رشد اجتماعی کودکان می شود و با جهت دهی گروه همسالان در مدرسه یا در گروههای فوق برنامه می توان کودکان را با حقوق شهروندی آشنا کرد.
مسولیت نسبت به جامعه و احساس تعلق
نیاز است که کودکان در برابر جامعه احساس مسولیت کنند و درک درستی از موثر بودن در جامعه داشته باشند.
متعهد بودن
کودکانی که متعهد هستند و به وعده هایی که می دهند عمل می کنند و مسولیتی را که به عهده شان گذاشته شده است انجام میدهند از رشد اجتماعی خوبی برخوردار هستند. در اموزش حقوق شهروندی به زبان کودکان باید متعد بودن و مسئولیت پذیری را با سپردن کارهای کوچک به انها انجام داد.
هوشیاری در برابر سو استفاده
یکی از مولفه‌های مهم در حقوق شهروندی، دادن هوشیاری در جهت جلوگیری از سوءاستفاده دیگران است. و آموزش این مساله می تواند از بسیاری از معضلات جلوگیری به عمل آورد.
مشارکت، از آداب شهروندی برای کودکان
مشارکت در خانواده، جامعه و زندگی اجتماعی می تواند بر پررنگ شدن کودکان در جامه تاثیر گذار باشد. تعامل و کنار آمدن با بقیه چیزی است که انسان ها باید در کودکی یاد بگیرند.
در نظر گرفتن دیگران
به کودکان بیاموزیم حقوق شهروندی دیگران را رعایت کنند و آنچه را که انتظار دارند در مورد آنها رعایت شود برای دیگران هم در نظر داشته باشند.
برقراری ارتباط با دیگران
ارتباط موثر و مثبت با دیگرا در زندگی اجتماعی بسیار مهم است و می تواند به کودکان کمک کند که از حقوق شهروندی خود به خوبی استفاده کنند.
شناسایی خطر
باید به کودکان آموزش داد که در حقوق شهروندی در برابر خطرات موجود در جامعه آگاه باشند و موارد مشکوک را به خانواده بگویند هراسی از گفتن ان نداشته باشند و خانواده را فضایی امن برای بیان گفته‌های خود بشمارند.
تفکر انتقادی درباره شواهد و مسایل
به کودکان آموزش دهید که نسبت به مسایل با دیدگاه نقادانه نگاه کنند تا بتوانند بهتر از حقوق خود در جامعه دفاع کنند. توجه به حقوق شهروندی در کتاب‌های کودک، رسانه ها و توجه به تولید برنامه های آموزشی به خصوص در صدا و سیم می تواند کودکان را با حقوق شهروندی شان آشنا کند و با آموزش های تکمیلی در خانواده و مدرسه می توانیم کودکانی آشنا به حقوق شهروندی و اجتماعی تربیت کنیم. در قبال حقوقی که برای کودکان در نظر گرفته شده است احترام به دیگران، رعایت حقوق دیگران، خودداری از توهین و بی‌احترامی به شهروندان، رعایت ادب در کلام، توجه به افراد سالمند، محبت به سایر کودکان و… را از کودکان انتظار داریم که انجام هریک با آموزش های اصولی و مداوم در خانه و مدرسه امکان پذیر هستند.
نحوه آموزش حقوق شهروندی به زبان کودکان
- در مورد معنای شهروندی، از جمله حقوق و مسئولیت های شهروندان بحث و گفتگو کنید.
- یک شهروند خوب را تعریف کنید و از انها داستان های شخصی خود را در مورد زمانی که شهروندی خود را به نمایش گذاشته اند به اشتراک بگذارند. مثلا:
من با یک بچه جدید از یک کشور دیگر دوست بودم
من به تمیز کردن پارک کمک کردم
من و مادرم جزوات رای دهندگان را پخش کردیم
برای بچه های نیازمند اسباب بازی ها و لباس های مستعمل جمع آوری کردم
از دعوا دوری کردم
وقتی یکی از دوستان از من خواست از بچه دیگری پول بدزدم، گفتم «نه»
من کلاه ایمنی دوچرخه را می پوشم و سایر قوانین ایمنی دوچرخه را رعایت می کنم
منتظر می مانم تا سیگنال از خیابان رد شود و در کراس واک می مانم - از کودکان بخواهید توضیح دهند که اگر قوانین یا قوانینی در خانه، مدرسه، ترافیک یا علیه دزدی، حمله و غیره وجود نداشته باشد، چه اتفاقی می‌افتد.
- آنها را در ایجاد قوانین مشارکت دهید. در مورد اینکه چرا قوانین مهم هستند بحث کنید و از آنها بخواهید که عواقب آن را در صورت شکستن آنها تعریف کنند.
- از کودکان بخواهید شعر، داستان، نمایشنامه یا آهنگی درباره شهروندی بنویسند. از آنها بخواهید که خلقت خود را برای دیگران انجام دهند.
- از آنها بخواهید مقالات روزنامه ها را در مورد موضوعات مختلف مربوط به زندگی مدنی بخوانند، تجزیه و تحلیل کنند و بحث کنند.
- از سخنرانان دعوت کنید تا دانش خود را در مورد تاریخ ایران به اشتراک بگذارند یا شخصیت های تاریخی را به تصویر بکشند.
- در جلسات شورای شهر، جلسات هیئت مدیره مدرسه یا جلسات دادگاه شرکت کنید. از موزه‌های تاریخی، بناهای تاریخی و/یا پارک‌های ملی دیدن کنید.
- به کودکان آوازهای میهن پرستانه را آموزش دهید تا در برنامه والدین، مدرسه یا رویداد اجتماعی بخوانند.
- از یک شورای دانش آموزی در سطح مدرسه متشکل از نمایندگان هر کلاس حمایت کنید.
- کودکان را تشویق کنید تا در پروژه های خدمات اجتماعی مانند بازیافت، جمع آوری زباله و داوطلب شدن برای پروژه های ارزشمند دیگر شرکت کنند.
شعر کودکانه در مورد حقوق شهروندی و داستان کودکانه در مورد حقوق شهروندی
شما با تهیه برخی کتاب ها می توانید از شعرها و داستان ها برای آموزش حقوق شهروندی به کودکان استفاده کنید. در ادامه به معرفی بعضی از انها می پردازیم.
