فرزند پروری یانگ

طرحواره الگوی تفکر یا رفتاری را توصیف می کند که دسته بندی اطلاعات و روابط بین آنها را سازماندهی می کند. در واقع طرحواره ها خوشه ها و ارتباط بین مفاهیم هستند که به مرور زمان در افراد شکل میگیرد و جهان بینی افراد را تعیین می کند و مفاهیم و اطلاعات بعدی در این طرحواره ها جای می گیرند. همچنین می توان آن را به عنوان یک ساختار ذهنی از ایده های از پیش تعیین شده، چارچوبی که برخی از جنبه های جهان را نشان می دهد، یا یک سیستم سازماندهی و درک اطلاعات جدید توصیف کرد. طرحواره ها بر توجه و جذب دانش جدید تأثیر می گذارد: افراد بیشتر به چیزهایی توجه می کنند که با طرح آنها جور است، در حالی که تناقضات طرح را به عنوان استثناء دوباره تفسیر می کنند یا آنها را برازش می دهند. طرحواره ها تمایل دارند بدون تغییر باقی بمانند، حتی در مواجهه با اطلاعات متناقض. طرحواره ها می توانند در درک جهان و محیط در حال تغییر سریع کمک کنند. در واقع این طرحواره ها به سرعت عمل ما در تفسیرهای مختلف کمک می کند و البته که ممکن است گاهی طرحواره های ناسازگاری در ما شکل بگیرند که کارکرد واقعی ما را بگیرند.

منظور از طرح واره های فرزندپروری والدین، الگوها یا درون مایه های فراگیر و عمیقی از خاطرات و هیجان ها، شناخت واره ها، احساسات بدنی هستند که در دوران کودکی یا نوجوانی شکل گرفته اند و در مسیر زندگی تداوم دارند و به گفته یانگ این طرح واره های مربوط به سبک های فرزندپروری، در دوران بعدی زندگی بر عملکرد افراد نسبت به فرزندانشان نیز اثر می گذارد.

پرسشنامه ی فرزندپروری یانگ ابزار اولیه برای شناسایی ریشه های دوران کودکی طرح واره های ناسازگار است، در سال 2003 یانگ این پرسش نامه را تهیه کرده است. این پرسش نامه 72 عبارت دارد که در آن پاسخ دهنده پدر و مادر خود را به طور جداگانه، براساس نوع رفتاری که با وی داشته اند، در یک مقیاس شش درجه ای رتبه بندی می کند. این ابزار دارای 17 زیر مقیاس زیر است:

• محرومیت عاطفی
• رها کردن
• بی اعتمادی/ بدرفتاری
• نقص/ شرم
• شکست
• وابستگی/ بی کفایتی
• آسیب پذیری در مقابل ضرر یا آسیب
• خود تحول نیافته/ گرفتار
• اطاعت
• ایثار
• بازداری هیجانی
• معیارهای سرسختانه
• استحقاق/ بزرگ منشی
• خویشتنداری و خود انضباطی ناکافی
• پذیرشجویی/ جلب توجه
• منفی گرایی/ بدبینی
• تنبیه

علت اینکه طرحواره انزوای اچتماعی در این پرسشنامه حذف شده است، به این خاطر است که از تظر تئوریکی، این طرحواره در سنین بالاتر و در ارتباطات بعدی شکل می گیرد.