تاثیر استرس بر سلامتی
عوامل استرس زا شامل مواردی هستند که باعث ایجاد تغییرات جسمی و روانی ناشی از انواع فشارهای روانی در انسان می شوند. عوامل استرس زا ممکن است ناچیز و گذرا باشند، مانند: بیماری خفیف جسمی خود یا اعضای خانواده، دیر رسیدن به سرکار، خلف وعده توسط دیگران، عصبانیت یا درگیری جزئی با مدیر، همسایه، همسر و… ممکن است این مشکلات شدید یا حاد باشند، مانند : مشاهده مرگ یکی از اعضای خانواده یا دوستان نزدیک، مشاهده یک تصادف دلخراش، حوادث طبیعی مثل: سیل و زلزله، حوادث ناشی از جنگ مثل: بمباران. استرس به مرور زمان سبب بروز آسیب های جدی برای سلامت فرد می شود.
اثرات استرس مزمن بر بدن
شکی نیست که استرس مزمن اثرات مضر بر بدن دارد و به روش های مختلف عمل می کند. در ابتدا، استرس، رفتار سالم را تضعیف می کند. شواهد فراوانی نشان می دهد که تراکم تنش مزمن به سلامت جسمی، بالا بردن فشار خون و آسیب رساندن به قلب منجر می شود. نقش مهمی در دیابت، آسم و اختلالات گوارشی دارد. سطح بالای استرس حتی ممکن است روند پیری را نیز افزایش دهد. در مقابل، افرادی که در معرض استرس کمتر هستند، در وضعیت سلامت بهتری قرار دارند. مدیریت استرس می تواند برای کل بدن مفید باشد.
مشکلات سلامتی مرتبط با استرس
- واکنش های پوستی آلرژیک
- فشار خون بالا
- اضطراب
- آرتروز
- یبوست
- سرفه
- افسردگی
- دیابت
- سرگیجه
- بیماری لثه
- مشکلات قلبی، مانند آنژین (درد قفسه سینه)، آریتمی، حمله قلبی و تشنگی (قلب تپش)
- سوزش معده
- بیماری های عفونی مانند سرماخوردگی یا تبخال
- بی خوابی و خستگی ناشی از آن
- سندرم روده تحریک پذیر
- علائم یائسگی مانند گرگرفتگی
- “بیماری صبحگاهی” تهوع و استفراغ بارداری
- عصبی بودن
- درد از هر نوع، از جمله کمردرد، سردرد، درد شکمی، درد عضلانی، درد مفاصل، درد بعد از عمل و درد مزمن ناشی از بسیاری از شرایط
- بیماری پارکینسون
- سندرم پیش از قاعدگی (PMS)
- عوارض جانبی ایدز
- عوارض جانبی سرطان و درمان سرطان
- کم شدن سرعت بهبود زخم ها
- زخم
اثرات استرس بر روحیه
- اضطراب
- بی قراری
- فقدان انگیزه و تمرکز
- عصبانیت و یا زودرنجی
- ناراحتی یا افسردگی
- دشواری تصمیم گیری
- شنیدن صدای وز وز
- افکار خودکشی
- احساس تنهایی و یا بی ارزشی
- علائق کمی داشتن
- بی دقتی
- زودرنجی
- وسواسی شدن
- دشمنی و خشم بیش از حد
ناباروری
هورمون استرس وقتی به میزان بیش از حد طبیعی در بدن ترشح می شود می تواند حتی عوارض نامطلوب روی دستگاه تولید مثلی بدن داشته باشد و موجب سرکوبی هورمون های جنسی شود که حاصل آن کاهش تعداد اسپرم ها (سلولهای جنسی نر) و تاثیر سوء، روی فرآیند تخمک گذاری و دوره های قاعدگی است که تمام این تغییرات می تواند منجر به کاهش توان باروری شود.
افزایش خطر ابتلا به زوال عقل و آلزایمر
یکی از نگران کننده ترین اثرات استرس روی مغز، افزایش خطر ابتلا به زوال عقل و آلزایمر است. تشخیص ابتلا به آلزایمر، در بین بزرگسالان، بزرگ ترین ترس در حیطه سلامتی است، حتی بیشتر از سرطان! آلزایمر در حال حاضر ششمین عامل مرگ و میر است. از هر سه سالمند یکی بر اثر آلزایمر یا انواع دیگر زوال عقل خواهد مرد و این گران‌ترین بیماری قرن است. هیچ معجزه‌ای هم برای جلوگیری از آلزایمر وجود ندارد.
توصیه های عمومی شامل مواردی از جمله یک رژیم غذایی سالم کم قند و سرشار از چربی سالم برای مغز، ورزش فیزیکی، سیگار نکشیدن، فعال نگه داشتن ذهن، اجتناب از قرار گرفتن در معرض فلزات سمی و به حداقل رساندن استرس است. امروزه مشخص شده است که استرس، به ویژه استرسی که در میانسالی رخ می‌دهد، خطر آلزایمر را افزایش می‌دهد. اضطراب، حسادت و دمدمی بودن در سنین میانسالی نیز خطر ابتلا به آلزایمر را دو برابر می‌کند. علاوه بر این، استرس مزمن و افزایش سطح کورتیزول در افراد مسن منجر به زوال عقل و تسریع پیشرفت آن می‌شود.
کاهش ایمنی
تجربه استرس برای مدتی طولانی می تواند سیستم ایمنی بدن انسان را تضعیف کرده و شما را نسبت به بیماری ها آسیب پذیر سازد که از نمونه های کوچک مانند سرماخوردگی تا موارد جدی‌تر مانند آنفلوآنزا را شامل می شود. برای کمک به مقابله با آثار استرس، خواب کافی و با کیفیت بالا، دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم – متشکل از میوه ها، سبزیجات، پروتئین های بدون چربی و غلات سبوس دار – و ورزش منظم را فراموش نکنید. اگر به طور مرتب مریض می شوید، با پزشک خود در باره چگونگی رسیدگی به منبع استرس یا هر موضوع سلامت دیگر که موجب بیماری در شما می شود، صحبت کنید.
تولید رادیکال های آزاد
کورتیزول، در انتقال‌دهنده های عصبی، گلوماتیک مازاد تولید می‌کند. گلوماتیک، رادیکال‌های آزاد، مولکول‌هایی که با اکسیژن جفت نشده‌اند، تولید می‌کند که به همان شیوه ای که اکسیژن به فلز حمله می کند و موجب زنگ زدگی می شود، آنها هم به سلول های مغزی هجوم می برند. درعمل رادیکال های آزاد دیواره های سلول های مغزی را سوراخ سوراخ می‌کنند و باعث می شوند آنها پاره پاره شوند و بمیرند.
استرس در سایر عادات سبک زندگی که منجر به تولید رادیکال‌های آزاد بیشتری می‌شود هم به طور غیرمستقیم نقش دارد. اگر استرس باعث بی خوابی، هله هوله خوردن، افراط در نوشیدن الکل، سیگار کشیدن برای تمدد اعصاب شود، همگی نمونه هایی از همان مشارکت در فراخوانی رادیکال‌های آزاد هستند.
کاهش میل جنسی
هنگامی که استرس افزایش می یابد، اغلب میل جنسی کاهش می یابد. استرس می تواند اثر مستقیم بر سطوح هورمون ها داشته باشد و تاثیر منفی بر میل جنسی انسان به همراه دارد. احساس ضعف و اضطراب درباره زندگی موجب می شود تا مغز ما به اولویت بندی اقدام کرده و فضای کمتری برای تولید مثل باقی بگذارد. تکنیک های کسب آرامش و ورزش می توانند به مقابله با آثار استرس کمک کنند. در نتیجه، فعالیت هایی که موجب نشاط شما می شوند و به احیای احساس رضایت، شادی و اعتماد به نفس کمک می کنند را مد نظر قرار دهید.
وزن و سوخت و ساز
استرس و مشکلات وزن اغلب دست در دست یکدیگر دارند. بر همین اساس است که هنگام احساس استرس، اضطراب یا افسردگی و به دنبال راهی برای کسب آرامش، برخی افراد به غذا خوردن پناه می آورند که اغلب نیز تمایل به مصرف مواد غذایی ناسالم و سرشار از قند، چربی، و کالری وجود دارد. افزون بر این، استرس می تواند اثری مضر روی سوخت و ساز بدن داشته باشد، به ویژه می تواند به ذخیره چربی در بدن منجر شود که تنها تشدید اضطراب را به همراه دارد. دنبال کردن یک سبک زندگی فعال می تواند با مشغول نگه داشتن ذهن و بدن، سوزاندن کالری های اضافی و بازگرداندن اعتماد به نفس در حل این مشکل تاثیرگذار باشد.
تفاوت بین استرس طبیعی و اختلال تنظیمی چیست؟
استرس، یک واکنش طبیعی روانی و جسمی به شرایط خوب و بد در زندگی است. ممکن است یک شغل جدید و یا مرگ یکی از دوستان به شما استرس وارد کند. استرس به خودی خود غیرطبیعی و بد نیست، بلکه چگونگی کنار آمدن با استرس مهم است. اگر شما به سختی استرس را کنترل کنید، به سختی زندگی روزمره خود را سپری خواهید کرد.
اختلال تنظیمی نوعی بیماری روانی مرتبط با استرس است که بر احساسات، افکار و رفتار شما اثر می گذارد. این اختلال هم بزرگسالان و هم کودکان را مبتلا می کند.
علائم اختلال تنظیمی عبارتند از:
- احساس غم
- گریه کردن
- افکار خودکشی داشتن
- نگران بودن
- مشکل خوابیدن
- مشکل تمرکز داشتن
- عملکرد ضعیف در مدرسه و یا محل کار
- خرابکاری کردن