آزمون شخصیتی مینه سوتا یا MMPI را می‌توان یکی از مهمترین و معتبرترین آزمونها در زمینه شخصیت دانست. این پرسشنامه در سال ۱۹۴۳ بوسیله هاتاوی و مک کنیلی در دانشگاه مینه سوتا ساخته شد و از آن پس در پژوهش های مختلف مربوط به مسائل شخصیتی و اختلالات روانی و در بیمارستان ها، کلینیکها و مراکز بهداشت روانی مورد استفاده گسترده‌ای قرار گرفت. از سال ۱۹۴۳ تا ۱۹۵۴ بالغ بر ۶۸۹ مقاله پژوهشی که بیانگر ارزش چشمگیر این پرسشنامه در تشخیص و ارزشیابی شخصیت می‌باشد، منتشر شد. هدف اصلی آزمون MMPI این است که افرادی را که مشکوک به مشکلات بهداشت روان یا سایر موارد بالینی هستند، غربالگری کند. اگرچه در ابتدا برای استفاده در جمعیت های غیر بالینی طراحی نشده بود، اما بعدها به کار رفت.
آزمون اولیه MMPI در سال ۱۹۴۳ منتشر شد، و تا زمان انتشار نسخه اصلاح شده آن (MMPI-2) دربارهٔ کفایت نمونه هنجاریابی شده اصلی نگرانی‌های جدی وجود داشت. نخستین نسخهٔ اصلاح شدهٔ و امروزی MMPI-2 ،MMPI است که در سال ۱۹۸۹ انتشار یافت. از مواردی که اصلاح شد می توان به این موارد اشاره کرد: در مواردی نوع دستور زبان و اشارات موجود در ماده‌ها منسوخ شده بود، بعض ماده‌ها شامل عبارات وابسته به جنس بود و نهایتاً این نگرانی وجود داشت که مجموع ماده‌های MMPI امکان ارزیابی بعضی از ویژگی های مهم را نداشت. در نتیجه نیاز به تجدیدنظر و هنجاریابی آن به شدت حس می‌شد و سمپوزیم MMPI در سال ۱۹۷۰ به‌طور کامل به موضوع تجدید نظر آن پرداخت.
MMPI-2 برای افراد بزرگ‌سال یعنی ۱۸ سال و بالاتر مناسب است. برای آزمودنی‌های کوچکتر از ۱۸ سال باید از MMPI-A استفاده کرد. MMPI-2 شامل ۵۶۷ گزاره یا سوال است و معمولاً پاسخگویی به آن حدود یک تا دو ساعت زمان می‌برد. همچنین نسخهٔ کوتاه شدهای از MMPI-2 وجود دارد که شامل ۳۷۰ گزارهٔ اول MMPI-2 است. نسخهٔ کوتاه شدهٔ MMPI-2 در وضعیت‌هایی به کار می‌رود که وقت کم است. وضعیت بالینی آزمودنی‌ها عامل مهمی در تصمیم‌گیری برای کاربرد MMPI-2 است. اشخاصی که بسیار مضطرب یا تهییجی هستند اغلب از نسخه کوتاه تر استفاده می کنند.
MMPI در حال حاضر معمولاً به دو شکل وجود دارد (MMPI-2، دارای 567 سوال با پاسخ درست / غلط، و MMPI-2-RF که جدیدتر است، و در سال 2008 منتشر شد و فقط شامل 338 سوال با پاسخ درست/غلط است. اگرچه MMPI-2-RF جدیدتر است و تکمیل آن تقریباً نصف زمان MMPI قدیمی را می طلبد (معمولاً حدود 40 تا 50 دقیقه)، اما MMPI-2 به دلیل پایگاه تحقیقاتی گسترده و آشنایی بیشتر در بین روانشناسان هنوز هم پرکاربرد است. (همچنین نسخه دیگر MMPI-A که منحصراً برای نوجوانان طراحی شده است و کاربرد زیادی دارد.)
یک توصیه اخلاقی و حرفه ای
از آنجا که MMPI، پرسشنامهٔ پیچیده‌ای است، پیامدهای سوء تفسیر آن بسیار زیان‌بار است. به همین جهت استفاده از آن مستلزم وجود اجراکنندگان آموزش‌دیده و باتجربه‌است. توصیه شده‌است که این آزمون از سوی پرسنل مدارس مورد استفاده قرار نگیرد. در آزمون MMPI پاسخ‌های یک فرد با گروهای مختلفی از بیماران روانی مقایسه می‌شود. بنابراین، پرسشنامه شخصیت چند وجهی مینه سوتا ابزاری روانشناختی محافظت شده در نظر گرفته می شود، بدین معنی که فقط توسط یک روانشناس آموزش دیده می تواند اجرا و تفسیر شود (حتی در سایت جعبه ابزار ذهنی این تست بصورت آنلاین قرار نگرفته است). گرچه امروزه معمولاً این تست توسط رایانه انجام می شود (و در طول تجویز آن به هیچ مشاركت مستقیم حرفه ای نیاز نیست) اما قبل از آن حتما باید یک مصاحبه بالینی نیز انجام شود.
کاربردهای تست MMPI
- غربالگری بالینی و تشخیص بالینی
- شناخت شخصیت فرد مورد نظر
- مشاوره خانواده
- مشاوره قبل و بعد از ازدواج
- انتخاب بهترین نوع درمان
- مشاوره قبل از استخدام
- مشاوره برای امور قضایی
تست MMPI-2
تست MMPI-2 با 10 مقیاس بالینی و 4 مقیاس روایی و اعتباری طراحی شده است که 10 دسته اصلی رفتار های غیرطبیعی انسان را ارزیابی می کند و چهار مقیاس اعتباری، که نگرش عمومی فرد را ارزیابی می کند و تعیین کننده این موضوع است که آیا فرد به روش درست و دقیقی به موارد آز تست پاسخ داده است یا خیر.
10 خرده مقیاس بالینی MMPI-2
MMPI-2 قدیمی 10 خرده مقیاس بالینی دارد که نتیجه پاسخ به سوالات خاصی از آزمون به روشی خاص است:
مقیاس شکایت جسمانی Hypochondriasis
مقیاس Hypochondriasis طیف گسترده ای از شکایات مبهم و غیر عادی در مورد عملکرد بدن را مشخص می کند. این شکایات عمدتا متمرکز بر شکم و کمر هستند و باوجود انجام آزمایشات منفی پزشکی همچنان ادامه دارند. دو عامل اصلی وجود دارد که این خرده مقیاس اندازه گیری می کند. سلامت جسمی ضعیف و مشکلات دستگاه گوارش. همچنین این مقیاس شامل 32 سوال است.
مقیاس افسردگی (D)
مقیاس Depression، افسردگی بالینی را اندازه گیری می کند، که با علائم روحیه ضعیف، عدم امید به آینده و نارضایتی عمومی از زندگی فرد مشخص می شود. مقیاس افسردگی شامل 57 سوال است.
هیستری (Hy)
مقیاس Hysteria در درجه اول پنج مولفه را اندازه گیری می کند (سلامت جسمی ضعیف، کمرویی، بدبینی، سردرد و روان رنجوری. این خرده مقیاس شامل 60 سوال است.
مقیاس انحراف روانی (Pd)
مقیاس انحراف روانی یا اجتماعی میزان رفتارهای ضداجتماعی فرد را نشان می دهد که شامل عذاب وجدان و همدردی پایین و رفتارهای ضداجتماعی است. این مقیاس شامل 50 سوال است.
مقیاس مردانگی/زنانگی (Mf)
مقیاس مردانگی/زنانگی علاقه به مشاغل و سرگرمی ها، ترجیحات و زیبایی، انفعال فعالیت و حساسیت شخصی را اندازه گیری می کند. این مقیاس به معنای کلی میزان انطباق یک شخص با نقش های بسیار کلیشه ای مردانه یا زنانه را اندازه گیری می کند. این مقیاس شامل 56 مسوال است.
پارانویا (Pa)
مقیاس پارانویا در درجه اول حساسیت بین فردی، خودپسندی اخلاقی و سوءظن و وجود افکار پارانوئید را اندازه گیری می کند. این مقیاس دارای 40 سوال است.
روان پریشی (Pt)
مقیاس روان پریشی برای اندازه گیری ناتوانی فرد در مقاومت در برابر اعمال یا افکار خاص، صرف نظر از ماهیت ناسازگار آنها در نظر گرفته شده است. “روان پریشی” اصطلاحی قدیمی است که برای توصیف آنچه اکنون وسواس فکری عملی یا افکار و رفتارهای وسواسی اجباری می نامیم استفاده می شود. این مقیاس همچنین باعث ترس های غیرعادی، انتقاد از خود، مشکلات تمرکز و احساس گناه می شود. این مقیاس شامل 48 سوال است.
اسکیزوفرنیا (Sc)
مقیاس اسکیزوفرنیا، افکار عجیب و غریب، ادراکات عجیب و غریب، بیگانگی اجتماعی، روابط خانوادگی ضعیف، مشکلات تمرکز و کنترل فشار، عدم علاقه شدید و مشکلات جنسی را اندازه گیری می کند. این مقیاس دارای 78 سوال است.
شیدایی (Ma)
مقیاس Hypomania برای اندازه گیری هیجان ملایم و خفیف است، که با خلق و خوی شورانگیز اما ناپایدار، هیجان روانی-حرکتی (به عنوان مثال، دستان لرزان) مشخص می شود. این مقیاس با بیش فعالی (از نظر رفتاری و شناختی) خودبزرگ بینی، تحریک پذیری و خودمحوری مشخص می شود. این مقیاس شامل 46 سوال است.
درونگرایی اجتماعی (Si)
مقیاس درون گرایی اجتماعی درونگرایی اجتماعی و برون گرایی را اندازه گیری می کند.
در حالی که ده ها مقیاس اضافی از ترکیب این مقیاس های اصلی بوجود می آید، اما مقیاس های اصلی تست MMPI همین ده مورد است.
4 مقیاس اعتبار MMPI
اگر شخصی که در این آزمون شرکت می کند به روشی صادقانه یا صریح عمل نکند، MMPI-2 معیار معتبری برای آسیب شناسی روانی یا رفتاری فرد نیست. یک شخص ممکن است به هر دلیلی تصمیم بگیرد که رفتار ارزیابی شده توسط آزمون را بیش از حد گزارش کند (اغراق کند) یا گزارش کم کند و یا انکار کند که این دومورد اول به اصطلاح وانمود خوب و وانمود بد نامیده می شوند.
امتیازدهی و تفسیر MMPI-2
پرسشنامه شخصیت چند وجهی مینه سوتا پس از انجام و نمره گذاری MMPI-2، یک گزارش تفسیری توسط روانشناس ارائه می دهد. نمرات در مقیاسی از 30 تا 120 به “نمرات T” عادی شده تبدیل می شوند. دامنه “طبیعی” نمرات T از 50 تا 65 است. هر چیزی بالاتر از 65 و هر چیزی زیر 50 از نظر بالینی قابل توجه است.
در طول سال ها و طی چندین مطالعه تحقیقاتی، مجموعه ای از پروفایل های استاندارد بالینی در MMPI-2 ایجاد شده اند که متخصصان آنها را “کد” می نامند. نوع کدگذاری یعنی مثلا فرد دو مقیاس نمره T قابل توجه بالایی را نشان دهد، یا یکی بالاتر از دیگری باشد. به عنوان مثال، کد 2-3 (به این معنی که مقیاس 2 و مقیاس 3 به طور قابل توجهی بالا رفته اند) نشان دهنده افسردگی قابل توجه، کاهش سطح فعالیت و سستی است. علاوه بر این ممکن است فرد به مشکلات مزمن خود عادت کرده و اغلب شکایت های جسمی داشته باشد.
ده ها کد رمز کلینیکی و همچنین نمره های T شناخته شده و قابل درک وجود دارد که هر کدام تیپ و نوع خاصی از مشکلات روانشناختی با نشانه های مختلفی را نشان می دهند. افراد با آسیب شناسی روانشناختی یا شخصیتی کم یا بدون نگرانی برای هیچ نوع کد خاصی به اهمیت نخواهند رسید. اکثر افراد دارای مشکلات شخصیتی یا بهداشت روانی معمولاً فقط یک نوع رمز در مقیاس سوم خواهند داشت.
مانند همه تفسیرهای روانشناختی، نمرات در زمینه و بافت فرد مورد آزمون معنا پیدا می کند. به عنوان مثال، ممکن است انتظار داشته باشیم در Hypomania نمره بالاتری (اندازه گیری سطح انرژی) در یک نوجوان داشته باشیم، اما دیدن چنین نمره ای در یک فرد مسن غیرمعمول است. در حالت ایده آل، MMPI-2 به عنوان بخشی از فرایند تسخیص روانشناختی تجویز می شود، بنابراین روش های دیگر می توانند فرضیه های پیشنهادی MMPI-2 را تأیید یا انکار کنند.
تغییر و تحولات MMPI
بسیاری از مردم در مورد سوالات MMPI نظر می دهند، اما باید بدانید که این سوالات از یک مجموعه اصلی شامل بیش از 1000 سوال بود که محققان در دهه 1930 از کتاب های روانشناسی آن زمان و تجربیات بالینی جمع آوری کردند.
برای اینکه یک سوال در یک مقیاس خاص ظاهر شود، باید توسط گروهی از بیماران که تعیین کرده بودند در آن مقیاس مشکل دارند، به طور قابل توجهی متفاوت پاسخ داده شود. به عنوان مثال، برای مقیاس هیپوکندریاز، محققان گروه 50 نفری هیپوکندریا را بررسی کردند. سپس آنها این گروه را با گروهی از افراد که هیچ مشکلی در روانپزشکی نداشتند مقایسه کردند. MMPI اصلی بر روی 724 فردی نرمال و بالینی مورد آزمایش قرار گرفت.
MMPI-2
MMPI-2 نتیجه تلاش برای به روزرسانی MMPI بود، از جمله بروزرسانی ها بازنویسی و تغییرات بسیاری از سوالات (برای منعکس کردن تغییرات زبان)، حذف مواردی که دیگر پیش بینی کننده خوبی برای مقیاس نبود و افزودن سوالات جدید بود. همچنین بر روی نمونه جدیدی از 2،600 نفر از هفت ایالت متنوع جغرافیایی در ایالات متحده استاندارد شد. MMPI-2 از نظر نحوه اجرای آزمون، مقیاس های بالینی یا روانی آن تفاوت قابل توجهی با MMPI ندارد.
MMPI-2-RF
MMPI-2-RF (فرم بازسازی شده MMPI-2) در سال 2008 منتشر شد. با این حال جایگزینی برای MMPI-2 نیست زیرا برای پرداختن بهتر به مدلهای فعلی آسیب شناسی روانی و شخصیت طراحی شده است.
MMPI فرم کوتاه
MMPI در سال 1967 توسط کانن به 71 سوال تقلیل یافت. وی ادعا نمود که این ماده ها میتوانند همان قدرت تشخیص آزمون اصلی (فرم بلند) را داشته باشد. در سال 1354 اخوت، براهنی، شاملو و نوع پرست، این آزمون را بر روی دانشجویان و دانش آموزان دختر و پسر نرم نمودند. و از روایی و اعتبار خوبی نیز برخوردار می باشد.
این آزمون شامل 11 مقیاس اصلی می باشد (3 مقیاس روایی و 8 مقیاس بالینی):
مقیاس های روایی
- (L) دروغسنج:سادگی، تحجر فکری یا دروغگویی آزمودنی را نشان می دهد.
- (F) نابسامدی: بیشتر نمودار آشفتگی فکری و خود کم انگاری است.
- (K) مقاومت دفاعی:جنبه های دفاعی آزمودنی را نشان می دهد.
مقیاسهای بالینی
- (Hs) هیپوکندریHypochondriasis
- (D) افسردگی Depression
- (Hy) هیستری Hysteria
- (Pd) انحراف اجتماعی Psychopathic deviation
- (Pa) پارانویا Paranoia
- (Pt) ضعف روانی Psychasthenia
- (Sc) اسکیزوفرنیا Schizophrenia
- (Ma) هیپومانی Hypomania
البته لازم به ذکر است که در فرم کوتاه سه مقیاس؟، Si، MF، از بین 14 مقیاس فرم بلند حذف شدند. حذف مقیاس MF (مردانگی- زنانگی) از فرم ایرانی به علت تفاوت های فاحش فرهنگی بین صفات و ویژگی های زنان و مردان ایرانی و غربی بوده است. حذف مقیاس Si (درونگرایی اجتماعی) نیز به این علت بوده که این مقیاس، حتی در فرم اصلی MMPI دارای ثبات و روایی رضایت بخشی نبوده است. بنابراین استفاده از این مقیاس، نمی تواند دارای ارزش تشخیصی باشد. میزان استفهام (؟) نیز به علت کم بودن تعداد سوالات در فرم کوتاه حذف گردید و لذا هنگام اجرای پرسشنامه، باید از آزمودنی خواسته شود تمام سوالات را پاسخ دهد.
آزمون در تمام مقیاس ها، دارای میانگین 50 و انحراف معیار 10 می باشد. بدین معنی که کسانی که نمره تراز شدهای برابر 50 می گیرند، نمره ای برابر میانگین گروه گواه (سالم) دارند. در ضمن، اعتبار و روایی فرم ایرانی (کوتاه) نیز قابل قبول است (اعتبار بين 70/0 تا 80/0است).
منابع
1- اخوت، ولی الله و دانشمند، لقمان .1357. ارزشيابی شخصيت، انتشارات دانشگاه تهران.
2- مارنات، گری – گراث .1990. راهنماي سنجش روانی. ترجمه حسن پاشا شريفی و محمد رضا نيكخو. 1375. تهران: انتشارات رشد.
3- شريفی، حسن پاشا. 1374. اصول روان سنجی و روان آزمايی. تهران: انتشارات رشد.
4- گنجی، حمزه . 1371. آزمون های روانی (مبانی نظری و عملی). مشهد: انتشارات آستان قدس رضوي.
APA Reference
Framingham, J. (2018). Minnesota Multiphasic Personality Inventory (MMPI). Psych Central. Retrieved on October 18, 2020, from https://psychcentral.com/lib/minnesota-multiphasic-personality-inventory-mmpi/
