گشتالت درمانی، از تئوری تا درمان گشتالتی
گشتالت درمانی یک نوع روان درمانی انسان محور و شخص محور است که به جای تمرکز بر تجربیات گذشته که بسیاری از درمان های دیگر به آن می پردازند، بر زندگی فعلی و چالش های فعلی فرد متمرکز است. در این درمان بر ادراک تأکید می شود، به ویژه با هدف افزایش آگاهی فرد از خود در لحظه، و از طریق این آگاهی، رشد شخصی امکان پذیر می شود.
افرادی که تحت این نوع درمان قرار میگیرند، معمولاً سعی میکنند از خود در برابر تهدیدات ادراک شده محافظت کنند و برای به فعلیت رساندن پتانسیل انسانی واقعیشان کار چندانی انجام نمیدهند.
گشتالت درمانی یک رویکرد تجربی و جامع به روان درمانی است که بر خودآگاهی، مسئولیت شخصی و ادغام ذهن، بدن و احساسات تمرکز دارد. گشتالت درمانگران و مراجعانشان از روشهای خلاقانه و تجربی برای تقویت این خودآگاهی استفاده میکنند و مشکلات متعددی را که ممکن است داشته باشند حل کنند. به جای صحبت در مورد تجربیات گذشته، مراجعان تشویق می شوند تا آنها را در زمان حال تجربه کنند و مسئولیت احساسات خود را بر عهده بگیرند. عدم چسبیدن به تعارضات و احساسات گذشته یک نیاز اساسی برای رشد و به فعلیت رساندن پتانسیل انسانی است.
از طریق این درمان، مراجع یاد میگیرد که از این که چگونه الگوها و رفتارهای منفی افکارشان از خودآگاهی واقعی جلوگیری میکند و آنها را ناراضی میکند، آگاهتر شوند.
گشتالت به چه معناست؟
کلمه «گشتالت» ترجمه مستقیمی به انگلیسی ندارد، اما اغلب در روانشناسی به «الگو» یا «پیکربندی» تعبیر می شود. روانشناسی گشتالت یک مکتب فکری است که به ذهن و رفتار انسان به عنوان یک کل نگاه می کند نه به عنوان اجزای جداگانه.
روانشناسی گشتالت هنگام تلاش برای درک دنیای اطرافمان پیشنهاد می کند که ما صرفاً روی هر جزء کوچک تمرکز نکنیم. در عوض، ما قطعات کوچک را به عنوان عناصر سیستم های پیچیده تر درک می کنیم. اساساً روانشناسی گشتالت پیشنهاد می کند که کل، چیزی فراتر از مجموع اجزای آن است.
چه کسی گشتالت درمانی را توسعه داد؟
گشتالت درمانی در دهه 1940 توسط فریتز پرلز با کمک همسرش لورا پرلز توسعه یافت. هر دو در روانکاوی سنتی آموزش دیده بودند اما از برخی نظریه ها و روش های فرویدی ناراضی بودند.
این در نهایت باعث شد تا آنها سیستم روان درمانی خود را به عنوان جایگزینی برای روانکاوی توسعه دهند. آنها همراه با افرادی مانند پل گودمن، سبکی از درمان را توسعه دادند که ماهیت انسانی داشت و بر فرد و منحصر به فرد بودن تجربه آنها تمرکز داشت.
بر اساس روانشناسی ادراکی گشتالت، مردم کل الگو یا پیکربندی را درک می کنند تا قطعاتی که آن را تشکیل می دهند. پرلز این مفهوم را در مورد تجربیات انسانی به کار برد، و پیشنهاد کرد که افراد سالم، حوزه تجربی خود را بر اساس نیازهای کاملاً تعریف شده سازماندهی می کنند که آنها به طور مناسب به آنها پاسخ می دهند.
چه کسانی می توانند از گشتالت درمانی سود ببرند؟
گشتالت درمانی می تواند برای بسیاری از افراد مفید باشد، به ویژه کسانی که با موارد زیر دست و پنجه نرم می کنند:
- اضطراب
- افسردگی
- عزت نفس پایین
- مشکلات رابطه
- خودکارآمدی پایین
- مشکلات جسمی مانند سردردهای میگرنی، کولیت اولسراتیو و اسپاسم کمر
افرادی که ممکن است بیشتر از گشتالت درمانی سود ببرند، کسانی هستند که علاقه مند به کار بر روی خودآگاهی خود هستند.
مفاهیم گشتالت درمانی
در زیر برخی از مفاهیم اصلی گشتالت درمانی آورده شده است:
خودآگاهی
پرلز پیشنهاد می کند که بسیاری از افراد به دلیل آگاهی نداشتن از حواس خود، عدم شناخت مناسب از احساسات بدنی و داشتن آگاهی ضعیف از محیط خود، علائم مشکلات روانشناختی را بروز می دهند.
پرلز توضیح داد که «آگاهی به خودی خود شفابخش است.» بنابراین، جلسات گشتالت درمانی بر کمک به افراد برای یادگیری خودآگاهی بیشتر و پذیرش و اعتماد به احساسات و تجربیات خود برای کاهش ناراحتی متمرکز است.
در طول درمان، ممکن است از برخی تمرینات تجربی برای کمک به افزایش آگاهی مراجع استفاده شود. با ایجاد خودآگاهی، گشتالت درمانی به مراجع کمک می کند تا خود را بهتر درک کند و اینکه چگونه انتخاب هایی که انجام می دهند بر سلامت و روابطشان تأثیر می گذارد.
با این درک، مراجعان می توانند درک کنند که چگونه خود عاطفی و فیزیکی آنها به هم متصل هستند و نه بخش های جداگانه. از این طریق، مراجعان می توانند اعتماد به نفس بیشتری برای شروع زندگی کامل تر و برخورد موثرتر با مشکلات ایجاد کنند.
‘اینجا و الان’
گشتالت درمانی به جای تجارب گذشته یا احتمالات آینده، بر لحظه حال تمرکز دارد. تمرکز بر زمان حال، گذشته یا آینده را نفی نمی کند. در واقع، گذشته به طور پیچیده ای با تجربه کنونی فرد مرتبط است.
ایده این است که از زوم شدن به گذشته یا پیش بینی مضطرب آینده خودداری کنید. ایده این است که اگر مشکل فعلی است، می توان با آن برخورد کرد. اگر در گذشته، قبلاً اتفاق افتاده است و همیشه قابل حل نیست.
از مراجعان خواسته می شود که خاطرات و نگرانی های خود را در زمان حال مطرح کنند. تجربیات گذشته را می توان بررسی کرد که چه عواملی باعث ایجاد یک خاطره خاص در آن لحظه می شود یا اینکه تجربیات گذشته چگونه بر لحظه حال تأثیر می گذارد.
هنگامی که مراجعان از زمان حال آگاه می شوند، می توانند با درگیری های گذشته یا کارهای ناتمام روبرو شوند – چیزی که پرلز از آن به عنوان گشتالت ناقص یاد می کند. درمانگران می توانند از تکنیک های گشتالت درمانی برای کمک به مراجعان برای آگاهی بیشتر از تجربیات، ادراکات و پاسخ های خود به رویدادهای اینجا و اکنون استفاده کنند.
زمینه مهم است
در گشتالت تصور میشود که نمیتوان شخص را بدون درک زمینهاش به طور کامل درک کرد. به گشتالت درمانگران آموزش داده می شود که اعتبار و حقیقت تجارب مراجع خود را بپذیرند، زیرا آنها تشخیص می دهند که هیچ کس نمی تواند صرفاً عینی باشد، از جمله درمانگری که تجارب و دیدگاه های او نیز تحت تأثیر زمینه های خود است.
تجربیات می توانند بر ادراک تأثیر بگذارند
درمانگر تشخیص میدهد که تجارب مراجع میتواند بر ادراک او تأثیر بگذارد، و درک میکند که از این طریق، هیچکس نمیتواند کاملاً عینی باشد. درمانگر فضایی را در اختیار مراجع قرار میدهد تا حقیقت خود را بدون تحمیل قضاوتهای خود، که تحت تأثیر تجربیات خود نیز قرار میگیرد، به اشتراک بگذارند.
در هسته گشتالت درمانی، این دیدگاه کل نگر است که افراد به طور پیچیده ای با محیط خود مرتبط هستند و تحت تاثیر آن قرار دارند و همه افراد برای رشد و تعادل تلاش می کنند.
برخورد با تجربیات دردناک
اغلب، سادهترین راه برای بسیاری از افراد این است که خاطرات دردناک را از بین ببرند تا با آنها مقابله نکنند. گشتالت درمانی فضایی را ارائه می دهد که مراجعین دیگر مجبور نباشند این خاطرات را خاموش کنند.
این بدان معنا نیست که در شروع درمان، خاطرات به آسانی در دسترس خواهند بود، اما ممکن است در نهایت این حافظه ها در دسترس باشند.
تکنیک های گشتالت درمانی
گشتالت درمانی در قالب تمرینات و تکنیک ها به صورت فردی یا گروهی انجام می شود. تمرینات، به طور کلی، شیوه هایی هستند که برای ایجاد عمل، احساسات یا اهداف از سوی مراجع طراحی شده اند.
سپس درمانگر و مراجع می توانند نتیجه تمرین را بررسی کنند تا آگاهی خود را افزایش دهند و به درمانجو کمک کنند تا اینجا و اکنون تجربه را درک کند.
تکنیک ها جزء اصلی گشتالت درمانی هستند و به فرد اجازه میدهند تا جنبههای مختلف یک تعارض، تجربه یا موضوع سلامت روان را درک کند.
در زیر برخی از تکنیک های اصلی مورد استفاده در گشتالت درمانی آورده شده است:
صندلی خالی
تکنیک صندلی خالی یک تمرین نقش آفرینی محبوب است که به مراجع این امکان را می دهد تا تصور کند و در گفتگو با شخص یا بخشی از خود شرکت کند.
این تکنیک گشتالت درمانی شامل نشستن مراجع در مقابل یک صندلی خالی می شود در حالی که درمانگر او را تشویق می کند که تصور کند فرد دیگری یا بخشی از خود (مانند قسمتی از عصبانیت، انتقاد یا گذشته) روی صندلی نشسته است. سپس مراجع با هر کسی که تصور می کند روی صندلی خالی است وارد گفتگو می شود.
فرض براین است که این تمرین افکار، احساسات و رفتارهای فرد را درگیر می کند. این می تواند برای کمک به افراد مفید باشد تا بیشتر حواسشان به کل موقعیت باشد و تکه های خودشان را فراموش کنند یا جدا کنند. این گفت و گو یک تکنیک بسیار محبوب است و می تواند توسط بسیاری از درمانگران خارج از گشتالت درمانی استفاده شود.
دو صندلی
تکنیک دو صندلی شبیه به تکنیک صندلی خالی است که مراجع تشویق می شود با یک صندلی خالی که در کنار او قرار دارد گفتگو کند. با این حال، پس از صحبت با فرد استعاری یا بخشی از خود، مراجع می تواند با در نظر گرفتن نقش شخص یا خود به خود پاسخ دهد.
مراجع به طور فیزیکی روی صندلی دیگر می نشیند و با خود به گونه ای گفتگو می کند که گویی آن شخص یا بخشی دیگر است. در حالی که درمانگر گفتگوی معنادار را مشاهده کرده و تشویق می کند، مراجع می تواند بین دو صندلی حرکت کند.
این می تواند برای به دست آوردن دیدگاه و آگاهی از تجربیات دیگران مفید باشد. همچنین میتواند به افراد کمک کند تا به تصمیماتی برسند که قبلاً گرفتن آنها سخت بوده است، و همچنین به او کمک میکند تا مکالمات بین فردی بهتری با شخصی که ممکن است با او درگیری بوده، داشته باشد.
هر دو تکنیک گشتالت درمانی با صندلی خالی و دو صندلی می توانند به کشف ادراکات، معانی و سایر اطلاعات مهم کمک کنند که می تواند به مراجعه کننده کمک کند تا از تجربه عاطفی خود و چگونگی شروع درمان آگاه شود.
مالکیت و شناخت احساسات
زبانی که مراجع استفاده می کند و لحن آنها در گشتالت درمانی مهم است. از آنجایی که مراجعان تشویق به یادگیری و پذیرش مسئولیت می شوند، یاد می گیرند از زبانی استفاده کنند که نشان دهنده مالکیت شخصی باشد تا تمرکز بر دیگران و تجربیات بیرونی.
مراجعان تشویق می شوند تا از جملات «من» برای یادگیری مسئولیت شخصی استفاده کنند. به عنوان مثال، به جای اینکه بگویند «این باعث عصبانیت من شد»، میتوانند بگویند: «من احساس عصبانیت میکنم».
برچسب زدن به یک احساس به عنوان “آن” باعث می شود به نظر برسد که این احساس موجودی جداگانه برای فرد است. با این حال، مالکیت و شناخت احساسات به عنوان بخشی از خود، آگاهی را بهبود می بخشد. بر اساس گشتالت درمانی، هر چه مراجع از کلمه «من» بیشتر استفاده کند، آگاهی او بیشتر خواهد شد.
تقابل یا مواجهه
مواجهه یک تکنیک کلیدی در روزهای اولیه گشتالت درمانی بود، اما در زمان های اخیر چندان مورد استفاده قرار نمی گیرد. وقتی چیزی پیش می آید که درمانگر معتقد است نیاز به رویارویی دارد، مانند زمانی که نوعی تغییر آشکار است، اما فرد نمی تواند کاملاً به آنجا برسد، درمانگر از تقابل استفاده می کند.
در حالی که این می تواند برای برخی موثر باشد، برخی دیگر ممکن است این تکنیک را بیش از حد تهاجمی بدانند. روش مقابلهای درمانگر ممکن است مراجع را از خود دور کند، بنابراین امروزه اغلب از آن استفاده نمیشود.
زبان بدن
در طول جلسات درمانی، درمانگر به زبان بدن و حرکات مراجع، مانند حرکات دست، وضعیت بدن و حالات صورت توجه زیادی خواهد داشت.
احتمالاً درمانگر مشاهدات خود را به مراجع ذکر می کند و از آنها می پرسد که چه اتفاقی می افتد. درمانگر مثلا می بگوید: «هنگام صحبت کردن، دستت را روی سینهات گذاشتی. فکر میکنی چرا این کار را کردی؟» تکنیک توجه به زبان بدن به مراجع کمک می کند تا از آنچه انجام می دهد و معنای آن آگاه تر شود.
اغراق
در کنار زبان بدن، درمانگر ممکن است از مراجع بخواهد حرکتی را که انجام داده است اغراق کند یا آن را چندین بار در طول جلسه تکرار کند. این می تواند به ویژه در صورتی مفید باشد که مراجع در یافتن کلماتی که در آن لحظه اتفاق می افتد برای بیان آن مشکل پیدا کند.
اغراق باعث می شود که مراجعان از احساسات مرتبط با رفتار بیشتر آگاه شوند و آگاهی آنها از تجربیات آنی افزایش یابد.
مکان یابی احساسات
اغلب، احساسات زیادی را می توان در طول گشتالت درمانی مطرح کرد. هنگامی که یک مراجع در مورد یک احساس صحبت می کند، درمانگر ممکن است از آنها بپرسد که آن احساس را در کجای بدن خود احساس می کنند.
برای مثال، آنها ممکن است احساس را به صورت احساس سنگینی یا سفت شدن در قفسه سینه، توده ای در گلو یا تنش در شانه ها نشان دهند.
توانایی انجام این کار باعث آگاهی از احساسات می شود و به مراجع کمک می کند حضور داشته باشد و به طور موثر احساسات خود را پردازش کند.
از طریق گشتالت درمانی، مراجع یاد می گیرد که احساساتی را که ممکن است توسط احساسات دیگر تحت فشار قرار گرفته یا پوشانده شده باشد، کشف کند. مراجع می تواند یاد بگیرد که احساسات خود را با آشکار ساختن آنها بپذیرد و به آنها اعتماد کند.
فعالیت های خلاقانه
فعالیتهای دیگری مانند نقاشی، طراحی، و مجسمهسازی نیز میتواند برای کمک به مراجعان در کسب آگاهی، حضور و یادگیری نحوه پردازش لحظه استفاده شود.
اساساً، هر روشی که میتوان به مراجع ارائه داد، به غیر از نشستن و صحبت کردن بهطور سنتی، میتواند در افزایش خودآگاهی، آگاهی از تجربیات و روند درمان مفید باشد.
اهداف گشتالت درمانی
حفظ حال
گشتالت درمانی با هدف آموزش به مراجعان برای ماندن در لحظه حال و آگاهی از آنچه در اطراف آنها اتفاق می افتد و احساسات آنها در اینجا و اکنون است.
درمان بر آنچه در حال حاضر اتفاق می افتد و یافتن راه حل در زمان حال متمرکز است. فکر میشود که در گذشته و مضطرب بودن در مورد رویدادهای آینده مفید نیست زیرا نمیتوان روی آنها کار کرد.
افزایش خودآگاهی
افزایش آگاهی مراجع باعث می شود که موانع در لحظه بودن شناسایی شوند، به درستی به چالش کشیده شوند و از مسیر خارج شوند تا فرد بتواند بهبود یابد.
هدف گشتالت درمانی، همکاری با درمانگر برای افزایش آگاهی شخصی و به چالش کشیدن فعالانه موانعی است که بر سر راه بوده اند. آموزش به افراد برای آگاهی از احساسات مهم درون خود و محیطشان می تواند به آنها کمک کند تا به موقعیت ها به طور کامل و منطقی پاسخ دهند.
پذیرش مسئولیت شخصی
همانطور که مراجعان گشتالت درمانی نسبت به خود و حواس خود آگاهی بیشتری پیدا می کنند، هدف این است که مسئولیت بیشتری نسبت به خود بپذیرند، پیامدهای رفتار خود را بپذیرند و یاد بگیرند که نیازهای خود را در عین احترام به نیازهای دیگران ارضا کنند.
یادگیری نحوه پذیرش مسئولیت شخصی به مراجعان این امکان را می دهد که کنترل بیشتری بر تجربیات خود داشته باشند و یاد بگیرند که چگونه احساسات و تعاملات خود را با دیگران بهتر تنظیم کنند.
افزایش خودتنظیمی
گشتالت درمانگران معتقدند که همه افراد می خواهند به خودتنظیمی دست یابند، اما گاهی اوقات افراد از تکنیک های ناسازگار برای کنار آمدن با تجربیات ناخوشایند استفاده می کنند.
در حالی که این موارد ممکن است در کوتاه مدت مفید باشد، اما در درازمدت باعث می شود افراد نتوانند احساسات خود را تنظیم کنند و احساس کنند قادر به بیان خود نیستند. ممکن است تعامل با دیگران برای آنها دشوارتر باشد و کمتر بتوانند به یک حس کامل دست یابند.
با این حال، از طریق تکنیکهای مورد استفاده در گشتالت درمانی، به مراجع راههایی برای افزایش خودتنظیمی و در نتیجه کنار گذاشتن تکنیکهای ناسازگار قبلی آموزش داده میشود.
مزایای گشتالت درمانی چیست؟
برخی از مزایای بالقوه گشتالت درمانی شامل موارد زیر است:
- بهبود حس خودکنترلی
- افزایش آگاهی نسبت به نیازها
- توانایی بهبود یافته برای نظارت و تنظیم احساسات
- مهارت های ارتباطی بهبود یافته است
- افزایش تحمل در برابر احساسات منفی
- بهبود ذهن آگاهی
- افزایش درک عاطفی
- توانایی بهبود یافته برای مشاهده چیزها از منظر دیگر
- افزایش عزت نفس
- افزایش مهارت تصمیم گیری
- افزایش مهارت های بین فردی
- افزایش همدلی با دیگران
گشتالت درمانی چقدر موثر است؟
اگرچه گشتالت درمانی برای مدت طولانی وجود داشته است، یافتن شواهد قوی برای اثربخشی آن دشوار است. بسیاری از تحقیقاتی که یافت میشوند، به نوعی حمایت مختلطی را ارائه میکنند، و مطالعات کمتری به اثربخشی طولانیمدت این نوع درمان میپردازند.
در زیر برخی از تحقیقاتی که در مورد اثربخشی گشتالت درمانی انجام شده است آورده شده است:
یک مطالعه، استفاده از گشتالت درمانی را بر روی افرادی که به نوعی افسردگی تشخیص داده شده بودند بررسی کرد و نشان داد که تفاوت های آماری بین رتبه بندی علائم افسردگی قبل و بعد از آزمون وجود دارد، اما نتایج معنی دار نبود (گونزالس-رامیرز و همکاران، 2017). .
یک مرور سیستماتیک از تمام مطالعات موجود در مورد اثربخشی گشتالت درمانی در طول 12 سال انجام شد. در مجموع 11 مطالعه با مداخله گشتالت نشان داده شد که رفتار را در محیط گروه درمانی بهبود می بخشد – نه تنها برای اختلالات بالینی بلکه مرتبط با سایر مسائل اجتماعی (رافاگنینو، 2019).
مطالعه ای به بررسی اثربخشی گشتالت درمانی بر خودکارآمدی زنان مطلقه که طی 12 جلسه انجام شد. نتایج نشان داد گشتالت درمانی باعث افزایش خودکارآمدی زنان در مقایسه با گروه کنترل شد (سعادتی و لشانی، 1392).
پژوهشی با هدف بررسی اثربخشی گشتالت درمانی بر شادکامی سالمندان انجام شد. نتایج نشان داد که درمان به طور قابل توجهی سطح شادکامی افراد گروه مداخله را افزایش داد و به این نتیجه رسید که گشتالت درمانی می تواند در تقویت احساسات مثبت در سالمندان مفید باشد (سعادتی و همکاران، 1392).
در کودکان مدرسهای، گشتالت درمانی در کاهش اضطراب امتحان مؤثر بود (حاجی حسنی و همکاران، 1391).
مطالعه ای تأثیر گشتالت درمانی را بر والدین مضطرب در هنگ کنگ بررسی کرد. پس از چهار هفته درمان، گروه مداخله شرکتکنندگان در مقایسه با گروه کنترل، سطح اضطراب کمتر، اجتناب کمتری از تجربیات درونی و مهربانی بیشتری نسبت به خود داشتند. با این حال، سطوح خود قضاوتی بدون تغییر باقی ماند (لئونگ و خور، 2017).
گشتالت درمانی در کاهش سطح وابستگی به الکل در میان بزرگسالان موثر است (راجسواری، 2016).
پژوهشی با هدف تعیین اثربخشی گشتالت درمانی گروهی تلفیقی و شناخت درمانی در بهبود کیفیت زندگی جانبازان انجام شد. تفاوت معنی داری بین ابعاد کیفیت زندگی (سلامت جسمانی، سلامت روان، محیط زندگی و روابط اجتماعی) بین گروه مداخله و کنترل وجود دارد که به این نتیجه رسیدند که گشتالت گروهی تلفیقی و شناخت درمانی بر افزایش کیفیت درمان تأثیرگذار است. زندگی برای این افراد (صادقی و همکاران، 1391).
گشالت درمانی را چه طور باید شروع کرد؟
ممکن است به دلایل مختلفی بخواهید به دنبال گشتالت درمانی باشید. اگر با آگاهی از خود یا تنظیم احساسات خود مشکل دارید، گشتالت درمانی می تواند یک درمان مفید برای شما باشد.
به همین ترتیب، اگر تمایل دارید که در گذشته متمرکز نشوید یا در مورد چیزهایی که ممکن است در آینده اتفاق بیفتدنگران نشوید و در لحظه حال بمانید، ممکن است درمان گشتالت را برای نگه داشتن شما در لحظه حال مفید باشد.
در این صورت باید به دنبال یک روانشناس بالینی با رویکرد گشالت درمانی باشید.
هنگامی که مشخص شد که یک درمانگر دارای اعتبار و تجربیاتی است که به دنبال آن هستید، مطمئن شوید که فرآیند را همانطور که توسط درمانگر توضیح داده شده است، درک کرده و با آن اوکی هستید.
به طور کلی، اگر احساس می کنید که رویکرد درمانگر برای نیازهای شما مناسب نیست، می توانید درمانگر را در هر زمانی تغییر دهید. ممکن است کمی زمان ببرد تا درمانگری را پیدا کنند که با آن راحت باشید.
در رویکرد گشتالت درمانی چه مواردی را باید در نظر گرفت؟
برای پاسخ دادن به سوالات مربوط به لحظه حال آماده باشید – انتظار داشته باشید که درمانگر همین الان از شما درباره تجربیاتتان بپرسد. درمان صرفاً بر لحظه حال متمرکز است که برای برخی می تواند بسیار محدود کننده باشد.
اگر احساس میکنید که مرور گذشته در درمان شما موثر است، ممکن است گشتالت درمانی برای شما مناسب نباشد.
تمرکز روی زبان بدن و احساسات میتواند باعث شود که برخی افراد احساس ناراحتی، آسیبپذیری و تدافعی کنند.
در حالی که آگاهی بیشتر از آنچه تجربه می کنند برای برخی افراد مفید است، اما می تواند باعث ناراحتی برخی دیگر شود.
جلسات گشتالت درمانی از دستورالعمل های خاصی پیروی نمی کند. درمانگران به استفاده از خلاقیت در رویکردهای خود بسته به زمینه عمل می کنند.
در نهایت، آماده باشید تا در تکنیک های مربوط به گشتالت درمانی شرکت کنید تا بیشترین نتیجه را بدست آورید. تکنیکهای صندلی خالی و دو صندلی میتوانند در ابتدا بسیار غیرطبیعی به نظر برسند، اما سعی کنید ذهنی باز داشته باشید و از راهنماییهای درمانگر پیروی کنید.
سلام و عرض ادب و احترام، ضمن سپاس به خاطر مطالب بسیار مفید و واضح و روشن در رابطه با گشتالت درمانی که چند روزی هست دنبال چنین مطالبی برای درمان بیماران سرطان خون بودم و در سایت شما پیدا کردم، لطفا در رابطه با معنادرمانی هم مطالبی مثل گشتالت درمانی در سایت قرار دهید.