افسردگی بعد از سقط جنین و راه های درمان آن
عوارض جانبی روحی و عاطفی در سقط شدن جنین وجود دارد. چه برنامه ریزی شده باشد و چه بر اثر حادثه یا هنگام تولد کودک سقط جنین صورت گرفته باشد. در برخی از موارد، این عوارض جانبی به شکل افسردگی نمایان می شوند اما هنوز ارتباطی بین سقط جنین و افسردگی به اثبات نرسیده است.
تصمیم گرفتن برای سقط جنین اصولا کار ساده ای به حساب نمی آید. خصوصا که این تصمیم، در برخی موارد تصمیم خود خانم باردار نیست. پس اینکه شخص خودش تصمیم به سقط جنین گرفته باشد یا فرد دیگری او را مجبور به سقط جنین کرده باشد روی احساسات و عوارض جانبی عاطفی و روحی بعد از عمل سقط تاثیرگذار است.
بر اساس یک تحقیق انجام شده، نزدیک به نیمی از بارداری ها در ایالات متحده ناخواسته هستند. همین امر می تواند یکی از دلایل تمایل داشتن افراد به سقط جنین محسوب شود.
کسانی که برای سقط جنین به کلینیک ها مراجعه می کنند دلایل بسیار زیادی دارند. دلایلی مثل : مسائل اجتماعی، مشکلات مالی، فشارهای رابطه و مشکلات جسمی یا روانی که مادر در حین بارداری و پس از آن متحمل می شود.
اما صرف نظر از دلیل این کار، واکنش احساسی فرد به سقط جنین می تواند واکنش مثبتی مانند آزادی، آرامش خوشبختی و … باشد یا یک واکنش روحی منفی مثل غم، اندوه، احساس از دست دادن و احساس پشیمانی.
اگر احساسات منفی ای که فرد پس از عمل تجربه می کند ادامه دار و شدید باشد می تواند نشانه ی افسردگی پس از سقط جنین باشد.
با اینکه معمولا فرد پس از سقط برنامه ریزی نشده یا بدون رضایت احساس افسردگی خواهد داشت اما این موضوع در افراد مختلف می تواند متفاوت باشد. به همین علت باید احساسات افراد مختلف در زمینه سقط جنین شناسایی، تایید و درک شود.
اثرات روحی روانی سقط جنین
برای بسیاری از افراد، پایان دادن به بارداری می تواند یک واقعه ی استرس زا به حساب بیاید. پس تجربه کردن طیف وسیعی از اثرات روحی روانی پس از این عمل غیر معمول نیست.
برخی افراد ممکن است از اینکه تصمیم درستی اتخاذ کرده اند خوشحال و راضی باشند و تلاش کنند مشکلات بعد از عمل را از سر راه خود بردارند، اما برای برخی دیگر عمل سقط جنین، مجموعه ای از احساسات منفی را به دنبال خواهد آورد.
هرگونه سقط جنین، خواسته یا ناخواسته، باعث بهم ریختن چرخه ی هورمونی در فرد خواهد شد. پس برخی احساسات منفی هستند که در فرد بر اثر تغییرات هورمونی به وجود می آیند و در همه ی سقط شدن ها دیده می شوند.
این احساسات منفی عبارت اند از:
- گناه
- عصبانیت
- شرمندگی
- پیشمانی
- از دست دادن اعتماد به نفس یا عزت نفس
- احساس انزوا و تنهایی
- مشکلات خواب
- افکار خودکشی
شدت این احساس در افراد بسته به اینکه از این عمل خوشحال باشند یا ناراحت می تواند تغییر کند. علاوه بر این احساسات، برخی افراد ممکن است احساس اندوه، استرس یا احساس از دست دادن را تجربه کنند و در مواردی که فرد نمی تواند با این احساسات کنار بیاید حتی به خودکشی نیز فکر می کند. اگر شما به هر دلیل به فکر خودکشی افتادید حتما با فوریت خودکشی اورژانس اجتماعی به شماره 123 تماس بگیرید.
اعتقادات مذهبی، مشکلات رابطه و برچسب های اجتماعی، مواردی هستند که می توانند کنار آمدن با احساسات منفی را برای شخص دشوار تر کنند. خصوصا اگر فرد کسی را برای درد و دل کردن و گفتگو درباره ی این اتفاق نداشته باشد.
با وجود اینکه این احساسات منفی به مرور زمان کاهش پیدا می کنند، اما در مواردی احساسات فرد شدت زیادی دارند یا سابقه ی مشکلات روانی در فرد وجود داشته باشد، احتمال بروز افسردگی پس از سقط جنین در او بیشتر است.
تشخیص افسردگی پس از سقط جنین
افسردگی یک وضعیت روحی روانی و یک اختلال خلقی به شمار می آید. افراد مبتلا به افسردگی علائم زیر را تجربه می کنند.
- احساس کمبود یا ناراحتی
- مشکل در تفکر، تمرکز و تصمیم گیری
- تحریک پذیری احساسی زیاد
- کمبود انرژی
- خواب زیاد یا کم
- کاهش تمایلات جنسی
- از دست دادن علاقه به فعالیت هایی که قبلا برای شخص لذت بخش بوده اند
علاوه بر این ها احساس گناه یا عزت نفس پایین نیز می تواند یکی از علائم افسردگی به شمار آید.
افسردگی می تواند کارهای روزانه را مختل کند. عوارض افسردگی می تواند شامل تخریب رابطه، از دست دادن شغل و حتی علائم روانی باشد.
تفاوت افسردگی و غم
پس از یک واقعه ناگوار مثل از دست دادن یک عزیز یا سقط جنین، احساس غم و اندوه به سراغ شخص می آید که برخی علائم آن مشابه افسردگی است.
اما در غم، علائم شخص به مرور زمان بهبود پیدا می کنند که نشان می دهد این احساسات تنها تجربه ی غم پس از واقعه بوده اند. ولی پایدار بودن علائم و شدید بودن آن ها نشان دهنده افسردگی هستند که در این وضعیت، شخص نیاز به مراجعه به روانشناس و روانپزشک دارد.
رفتار مناسب با کسی که سقط جنین انجام داده است
هرکسی که عمل سقط جنین را انجام داده است، با حمایت خانواده، دوستان یا گروه های اجتماعی می تواند احساس بهتری را تجربه کند.
حمایت های اطرافیان از فرد پس از عمل سقط، باعث می شود که غم و اندوه فرد کاسته شود و احتمال ابتلا به افسردگی در شخص کاهش پیدا کند.
اما اگر افسردگی در فرد بروز پیدا کرد باید توجه داشته باشید که افسردگی یک بیماری است و قابل درمان می باشد.
رفتارهای مناسب برای شخصی که غم و اندوه را تجربه می کند عبارت اند از:
- حمایت
- مشاوره و درمان های روانشناسی
- داروهای ضد افسردگی
- خوردن رژیم غذایی سالم
- ورزش منظم
- کاهش محیط استرس زا
- تکنیک های آرامش دهنده مانند یوگا و مراقبه
قبل از سقط جنین برای کاهش خطر افسردگی چه باید کرد
قبل از تصمیم گیری برای سقط جنین، توصیه می شود کارهای زیر را انجام دهید.
- صحبت کردن با افرادی که به آنها اعتماد دارید.
- سبک و سنگین کردن تمامی گزینه های پیش رو
- دریافت کمک های پزشکی و روانپزشکی
- دوری از انزوا و گوشه گیری
- اجتناب از انجام کاری که نمی خواهید انجام دهید
به خاطر داشته باشید که سقط جنین می تواند خطرات جسمی نیز به همراه داشته باشد، همانطور که همه ی عمل های جراحی با ریسک و خطر همراه هستند. پس حتما به یک کلینیک معتبر برای انجام این عمل مراجعه کنید.
آیا بین سقط جنین و افسردگی ارتباطی وجود دارد؟
وجود ارتباط بین سقط جنین و افسردگی بسیار چالش برانگیز است.
یک مطالعه در سال 2015 نشان داد که افراد دارای مشکلات روحی روانی در قبل از بارداری، پس از سقط جنین بیشتر احساسات منفی را تجربه خواهند کرد.
مطالعه ی دیگری که در سال 2011 انجام شد ثابت کرد که ریسک ابتلا به مشکلات روحی پس از سقط جنین به نسبت متوسط و رو به بالا افزایش می یابد.
دانشمندان دیگری در گزارشی در سال 2008 که نتیجه ی یک مطالعه 30 ساله بود، برآورد کردند که سقط جنین، خطر ابتلا به اختلالات سلامت روان در زنان را بین 1.5 تا 5.5 درصد افزایش داده است.
کارگروه انجمن روانشناسی آمریکا(APA) در تحقیق روی نتایج بارداری در سال 2008 متوجه شد که شرایط زیر، در افزایش ریسک ابتلا به افسردگی در پایان های مختلف بارداری، از جمله سقط جنین تاثیر گذارند.
این شرایط عبارت اند از:
- فقر
- سابقه خشونت یا مشکلات عاطفی
- سابقه مصرف مواد مخدر یا الکل
- زایمان قبلی ناخواسته
همچنین فاکتورهایی را که باعث افزایش خطر ابتلا به افسردگی پس از سقط جنین می شد را نیز معرفی کردند:
- مشکل درک اطرافیان و عدم حمایت اجتماعی
- سابقه ی مشکلات روانی
- ویژگی های شخصیتی، مثل عزت نفس پایین
- ویژگی های بارداری، مثل اینکه آیا خواسته بوده است یا ناخواسته
به نظر می رسد که در تمامی تحقیق های انجام شده، مهمترین مساله وجود مشکلات روحی روانی قبل از بارداری است.
انجمن بارداری آمریکا نیز عوامل زیر را افزایش دهنده ی ریسک ابتلا به افسردگی معرفی کرده است:
- سقط به دلیل اجبار یا اقناع دیگران
- تعارض با اعتقادات مذهبی یا دیدگاه های شخصی
- سقط در مراحل انتهایی بارداری
- عدم دریافت حمایت از همسر یا دیگر نزدیکان
- سقط به دلیل ناهنجاری های ژنتیکی یا مشکلات جنین
منبع:
یک هفته پیش سقط کردم الان بی‌حال و عصبیم و میل به زندگی ندارم.