نظریه های آشنایی برای ازدواج

آشنایی با دیگران برای ما مزیت های مختلف و کارکردهای متفاوتی دارد. اگر بخواهیم مزیت های آشنایی را به ترتیب لیست کنیم، یک لیست بلند خواهد شد، اما امروز در جعبه ابزار ذهنی به چهار مزیت عمده آشنایی اشاره می کنیم.

مزیت عمده آشنایی

۱- مشاهده متفاوت بودن افراد با یکدیگر و آشنا شدن با افراد مختلف به ما کمک می کند تا گستره تفاوت ها را در افراد جامعه خود مشاهده کنیم. همه ما به واقع منحصر به فرد هستیم و علی رغم شباهت های فراوانی که با هم داریم تفاوت های خاص خودمان را هم داریم آشنایی با گستره ای از افراد به ما کمک می کند که این تفاوتها را از نزدیک ببینیم.

۲- تعامل با افراد دیگر به ما کمک می کند تا خود را بهتر بشناسیم. مردم به شیوه های گوناگون فکر می کنند و رفتار می کنند آگاهی بیشتر از این تفاوت ها به ما در شناخت تفاوت های خود با دیگران و نیز شباهت های خود با دیگران کمک می کند و نهایتا ما را در شناخت بهتر آنچه که هستیم و آن چه که دوست داریم باشیم یاری می کند. زمانی که با افراد بسیار متفاوتی روبرو می شویم که به لحاظ پیشینه، خانواده و شخصیت با ما تفاوت های زیادی دارند درباره خود بیشتر و بیشتر می آموزیم. آشنایی بستری است برای شناخت بهتر خود.

۳- در فرایند آشنایی می فهمیم که از چه اموری خوشمان می آید و از چه چیزهایی بدمان می آید. آشنایی به ما کمک می کند تا بهتر و روشن تر بدانیم که به دنبال چه کسی هستیم و چه ویژگیها و خصوصیاتی را در شریک زندگی خود جستجو می کنیم. آشنایی به ما کمک می کند تا بدانیم با چه ویژگیهایی احساس راحتی می کنیم و چه افرادی با چه خصلت های ما را ناراحت می کنند.

۴- فرایند آشنایی به ما در یادگیری مهارت های ارتباطی کمک می کند. آشنایی به ما فرصت های زیادی برای تجربه ارتباط با افراد دیگر می دهد. ما مجبور هستیم که در یک ارتباط تصمیم های زیاد و مهمی بگیریم تصمیم هایی از قبیل اینکه چه بگوییم و چه کاری انجام دهیم و مجبور هستیم که به پیامدهای رفتاری خود توجه کنیم همان گونه که متوجه پیامد گفتار و رفتار دیگران بر خود هستیم.

نظریه های ازدواج

دو نظریه قدیمی در این باب وجود دارد. یكی نظریه همسان همسری و دیگری نظریه ناهمسان همسری.

نظریه همسان همسری

نظریه همسان همسری استوار بر این فرض است، كه هر چه شباهت ها و همانندی ها بیشتر باشد دو طرف بیشتر مایل به آشنایی با یكدیگر هستند. به عبارت دیگر

كبوتر با كبوتر، باز با باز                   كند همجنس با همجنس پرواز

همانندی های قومی، فرهنگی، طبقه اجتماعی، مذهب مشترك، ارزش های مشترك، سن و سال نزدیك به هم و سطح تحصیلاتی مشابه و علایق مشترك بنیان و پایه استواری برای ایجاد زندگی مشترك است. در مورد علاقه مشترك منظور این نیست كه دو نفر به همراه هم یك علاقه را دنبال كنند، بلكه ممكن است به طور فردی به آن بپردازند اما هر دو نفر به آن حوزه علاقه مند باشند. مثلاً علاقه مشترك به موسیقی، هنر، صنایع دستی، طبیعت … و البته همه آنچه كه گفته شد، به این معنی نیست كه اگر در برخی حوزه ها با هم تفاوت داشتند؛ الزاماً روابط آنها پایدار و موفق نخواهد بود. بلكه افرادی هستند كه علی رغم تفاوت در برخی از زمینه ها، ازدواج موفقی داشته اند. اما به طور عام هر چه مشتركات بیشتر باشد زندگی و ارتباط راحت تر و آسان تر خواهد بود. به همین دلیل متخصصان اكثراً معتقدند كه اگر می خواهید ازدواج موفق، با ثبات و شادمانی داشته باشید، باید به جستجوی فردی باشید با خصوصیات و كیفیاتی كه در انتخاب بهترین دوست به دنبال آن هستید. یا به عبارت دیگر با كسی ازدواج كنید كه مانند صمیمی ترین دوست شما باشد.

نظریه ناهمسان همسری

این نظریه بیان می كند كه ما بیشتر به افرادی علاقمند می شویم، كه ما را كامل می كنند. مثلاً فرد خجالتی از فرد جسور خوشش می آید، یا یك فرد اجتماعی و اهل رفت و آمد یك فرد منزوی و اهل مطالعه را جذاب می داند. فرض اصلی این نظریه این است، كه ما تمایل داریم كسی را جستجو كنیم كه دارای آن چیزی است كه ما نداریم و مایل به داشتن آن هستیم. بسیاری از مردم این نظریه را می پذیرند، چرا كه به نظر می رسد منبعی برای شهود و احساس در آن نهفته است. اما اگر آشنایی را از انتخاب همسر جدا كنیم، واقعیت آشكار می شود. تحقیقات نشان می دهد كه در اكثر ازدواج های موفق دو طرف معمولاً از بسیاری جهات به هم شبیه هستند.

نظریه صافی

نظریه دیگری كه برای توضیح فرایند آشنایی تا انتخاب همسر مفید است، نظریه صافی است. این نظریه بیان می كند كه مردم برای آشنایی و نهایتاً انتخاب همسر از صافی های پیچیدهای عبور می كنند كه به تدریج دامنه مخروطی آن تنگتر می شود و انتخاب محدودتر می شود تا اینكه نهایتاً به یك انتخاب می رسند.

اولین صافی یا اولین عامل تأثیرگذار آشنایان هستند. منظور از آشنایان، اقوام، خویشان، دوستان، همسایگان، همكاران، هم كلاسی ها و … هستند كه با آنها مواجه می شویم، آنها را می بینیم و با آنها آشنا می شویم. مكان جغرافیایی و زمان آشنایی عوامل مؤثری هستند كه در این مرحله تأثیرگذارند. البته رسانه های جدید از قبیل اینترنت، فضا و زمان مجازی برای ارتباط ایجاد كرده اند، كه آنها را نیز می توان در این صافی مؤثر دانست. منظور از صافی پیشینه اجتماعی گروه قومی و نژادی، طبقه اجتماعی.

اقتصادی و سن است كه در این مرحله افراد به طور هشیار یا ناهشیار آن را لحاظ می كنند. جذابیت در مرحله بعد به صورت یك صافی عمل می كند و در تصمیم گیری افراد مؤثر است.

همسانی و هماهنگی، بیشتر معطوف به شخصیت، علایق، باورها و ارزش هاست، هر چه افراد به لحاظ این چند عامل با هم هماهنگی بیشتری داشته باشند، احتمال اینكه با هم ازدواج كنند بیشتر است.

صافی سنجش در واقع ارزیابی ما از ارتباط است. در این مرحله ما ارزیابی می كنیم كه در ارتباط چه می دهیم و چه بدست می آوریم. اگر در ارزیابی ما آنچه كه می دهیم با آنچه بدست می آوریم متناسب بود، اغلب به سوی ارتباط متقابل متعهدانه یا ازدواج پیش خواهیم رفت.