بازی هایی برای تقویت تفکر انتقادی

تقویت مهارت تفکر انتقادی از جمله مهارتهایی است که کودک در هیچ کلاس درسی به آن دست نخواهد یافت و در هیچ کتابی به آن اشاره نشده و هیچ امتحانی برای آن گرفته نمی شود. همچنین است سایر مهارت های اجتماعی و روحیه کار جمعی و به کار گرفتن فکر جمعی برای رسیدن به یک هدف مشترک است. کودکان ما همه آموزش های علمی و ادبی و هنری را از مدرسه دریافت می کنند. اما کمتر به مهارت کار گروهی می رسند. کاری که در خلال آن بخواهند و بتوانند به حل مسئله ای نوین و کار آمد دست یابند.

از این رو مربیان و والدین می توانند با فراهم کردن شرایط بازی های دسته جمعی با تقویت مهارت تفکر انتقادی و بالابردن مهارت های کار گروهی آنها را به سوی تفکر خلاق و انتقادی سوق دهند.

بازی «چه می توانید بسازید…»

در این بازی کودکان به تیم های مختلف تقسیم شده و به هر تیم به طور برابر چند ابزار مثل شیشه پاک کن بلوک های ساختمانی پلاستیکی، یا حتی ماکارونی، و خمیر داه شده و از آنها خواسته می شود تا چیزهایی بسازند. در اینجا چالشی میان کودکان ایجاد می شود که چه چیز بسازند آنها با هم فکری شروع به طراحی های ذهنی کرده و چیزهایی را می سازند. امّا امتیاز تنها به گروهی می رسد که سریعتر و کاربردی تر طرح خود را به اجرا برسانند. چون کاری که کاربردی و سریع آماده شود نتیجه کار تیمی منظم و سازمان یافته است.

حفظ تخم مرغ ها

این بازی شاید کثیف کاری زیادی داشته باشد اما برای کودکان دبستانی بسیار مناسب است که بتوانند با یک حل مسئله مناسب ایمنی تخم مرغ ها راحفظ کرده و آنها را سالم به نقطه دیگر برسانند . در این بازی شما 10 عدد تخم مرغ خام به هر تیم می دهید و از آنها می خواهید با هر ابزاری که در اختیار دارند آنها را به نقطه دیگر برسانند. شرط اصلی این بازی آن است که حتی یک تخم مرغ هم نباید شکسته شود. این بازی نیازمند بالا رفتن برخی مهارت ها در کودکان است مهارت هایی چون کنترل تکانه ها و حرکات اضافی بدن، هماهنگی با گروه برای سالم رساندن تخم مرغ ها به نقطه مورد نظر و به کارگیری تفکر خلاقشان برای تهیه وسیله ای که بتواند با آن تخم مرغ ها را یکجا به مقصد برسانند.

بازی داستان پردازی

در این بازی کودکان به طور تیمی گردتاگرد هم روی زمین می نشینند سپس مربی به هریک از آنها یک تصویر از حیوان، گل و گیاه ، آدم و … می دهد . سپس خود شروع به ساختن قصه می کند« که یکی بود و یکی نبود توی یک جنگل سبز یک خرگوش زندگی می کرد… .»

سپس نفر بعد می باست با توجه به تصویر که در دست دارد ادامه قصه را بسازد و برای دیگران تعریف کند. و همین طور نوبت به نفرات بعدی می رسد. در نهایت این کار تیمی وقت به نتیجه می رسد که یک قصه معنادار ساخته باشند. این بازی به رشد حافظه کودکان و خلاقیت آنها و نیز رشد کلامی شان کمک زیادی می کند .

بازی سناریو “بدترین اتفاق ممکن”

این بای نیازمند بکارگیری حل مسئله در کودکان است مربی یک سناریو برای هر تیم تعریف می کند که مثالاً شما گروهی هستید که در یک جزیره متروکه رها شده اید و حالا قصد دارید به کشور خود باز گردید چه راه حل هایی برای بازگشت و زنده مانده تک تک تان پشنهاد می کنید یا به گروه دیگر می گوید فرض کنید شما در دریا رها شده اید چه راه حل هایی برای رسیدن به ساحل دارید؟  در این بازی کودکان علاوه بر اینکه به این راه حل ها فکر می کنند می بایست 10 آیتمی را  در باره ایمنی یک فرد نیز در نظر بگیرند و عنوان کنند.

در این بازی، گروهی بیشترین امتیاز  را می گیرد که آیتم های ایمنی بیشتر و منطقی تر را توصیه کرده و نیز راه حل جالب ­تری را عنوان کرده باشد.

بازی حرکت به سوی طلا

این بازی شبیه بازی «چه می توانید بسازید» است: تیم ها، هریک موضوعی دریافت می دارند امّا به جای اینکه به آنها چند ابزار و لوازم داده شود. آنها یک کیسه سوراخ و چند ابزار و لوازم داده شود. در این بازی تیم ها می بایست تعدادی از سنگ های مرمر را از نقطه A به نقطه B ببرند. تیم ها هریک می بایست با استفاده از لوله یا طناب یا مقوای نازک مسئله را حل کند و آنها تنها یک بار شانس حمل این سنگ ها را دارند و اگر سنگی برزمین بیافتد آنها راه حل موفقی نداشته اند و امتیاز دریافت نخواهند کرد.

بازی معما

اکثر کودکان از حل معما لذت می برند. بنابراین مربیان می توانند از این فرصت طلایی برای بکارگیری روحیه همکارانه و کار دسته جمعی کودکان استفاده کنند. مربی می تواند برای هر گروه معما طرح کند و به آنها یک سرنخ بدهد. کودکان می بایست کار دسته جمعی کرده تا به سرنخ اصلی رسیده و معما را حل کنند. در این بازی آنها آزادند تا از هر ابزار و هر محیطی که برای حل مسئله شان لازم است استفاده کنند.

هرچند تأکید اصلی بسیاری از مدارس استفاده از تکنولوژی و هوشمند ساختن مدارس پیشرفته و مبنای دانش بشری در قرن 21، استفاده از تکنولوژی است. اما کار گروهی و استفاده از چندین فکر به جای یک فکر نباید نادیده گرفته شود. کما اینکه در بسیاری از مواقع افراد با بکار گیری تفکر خلاق انتقادی خود تکنولوژی را بسط داده و حتی اثری خلق می کنند مثل تیم هایرباتیک که افراد به شکل تیمی روبوت ها را طراحی می کنند.