فعالیت های هماهنگی چشم و حرکت

چشم‌ها مهم‌ترین نقش را در آموزش کودک بازی می‌کنند. دریافت حسی از طریق چشم ها و پاسخ متناسب با آن بصورت حرکتی می باشد. لذا هماهنگی دیداری حرکتی مهم است.

کودکان از دریچه چشمشان با دنیای بیرون و دنیای علم و دانش آشنا می‌شوند. کودکان می‌بایست میان سیستم دیداری و سیستم حرکتی ارتباط برقرار کرده تا به هدف برسند. بنابراین، داشتن مهارت حرکتی دیداری خوب، می‌تواند به کودکتان کمک کند تا اشکال را خوب ترسیم کرده و اعداد و لغات را ببیند و بنویسد.

شاید کودک دوره پیش‌دبستانی شما هم وقتی از او می‌خواهید تا یک لغت یا حرف یا عدد را از روی نوشته شما بنویسد، برعکس بنویسد یا به شکلی غیرمتعارف ترسیم کند. این وضعیت بیانگر این است که کودک هنوز به مرحله مهارت رشد حرکتی دیداری نرسیده است.

از این رو کودکان نیاز دارند تا قبل از اینکه به مدرسه بروند، این مهارت به خوبی در آنها افزایش یابد. بنابراین، اگر هنوز کودک شما سه ماه تابستان را فرصت دارد تا به مدرسه برود می‌توانید در این سه ماه مهارت حرکتی دیداری‌اش را با فعالیت‌های زیر بالا ببرید. بدین منظور باید چندین نکته را در نظر داشته باشید:

فعالیت های هماهنگی دیداری حرکتی

•  نخست، روی سطوح بزرگ کار کنید، مثل تابلو سیاه ، ساحل شنی، دیوار بیرون از خانه یا کف پیاده‌رو و…
•  علاقمندی کودک را در نظر بگیرید. قبل از آنکه سراغ مداد و کاغذ بروید، با گچ و خمیر ریش‌تراشی یا شن علاقمندی را در او ایجاد کنید.
•  در کودک با رنگ‌های مختلف نقاشی یا گچ و پاستل علاقمندی ایجاد کنید.
•  به کشیدن نقاشی روی یک خط اهمیت بدهید و از کودک بخواهید تا از همه نقاط یک صفحه استفاده کند.
•  همیشه یک نقطه شروع مداوم داشته باشید. مثلاً برای کودک توضیح دهید که ما همیشه حروف را از بالا به پایین و از راست به چپ می‌نویسیم یا اعداد را از چپ به راست می‌نویسیم.
•  از ریتم‌ها و علامت‌های کلامی استفاده کنید. شما می‌توانید اعداد را با شعر کودکانه برای کودک توضیح دهید. این کار به کودکتان کمک می‌کند تا به یاد آورد که از کجا شروع کرده و چگونه شکل و اعداد را شکل دهد.
•  بعد از تمرین زیاد از کودک بخواهید تا شکل و حروف و… را با چشمان بسته ترسیم کند. این کار می‌تواند شما را مطمئن سازد که آیا او ترسیم را به شیوه صحیح درونی‌سازی کرده یا خیر.
•  قبل از اینکه کودک را بیازمایید، با او تمرین کنید.

شکل‌های ساده

نخست می‌بایست از خط راست برای آموزش کودک شروع کرده و بعد سراغ خطوط دایره‌ای بروید. خط راست یا دایره را با چند نقطه پشت سر هم ترسیم کرده و از کودک بخواهید تا با متصل کردن خطوط شکل را بکشد.

همچنین لازم است کودکتان نسبت به قبل مربع را منظم‌تر بکشد. او می‌بایست به این مهارت حرکتی دیداری برسد که وقتی یکی از اضلاع را کشید، بایستد و ضلع دیگر را از گوشه بکشد؛ یعنی گوشه‌های مربع نباید حالت منحنی داشته و باید کاملاً گوشه‌دار و تیز باشد. می‌توانید روی تابلو سیاه یک مربع رنگی بکشید و از او بخواهید تا با رعایت اصول، مربع را پررنگ کند. سعی کنید همیشه کنار کودک باشید و او را راهنمایی کنید، حتی بعضی وقت‌ها برای کشیدن اشکال دست او را بگیرید و با هم شکل را بکشید.

کودکان به لحاظ رشد ترسیمی نخست خطوط صاف را نقاشی می‌کنند و در مراحل بعدی، خطوط منحنی را ترسیم می‌کنند. بنابراین شما نیز به عنوان والدین یا مربی می‌بایست در نظر داشته باشید که نخست از خطوط صاف شروع کنید. حتی اگر کودکتان در کشیدن خطوط منحنی مهارت داشته باشد. این کار صرفاً تمرینی برای بالا بردن مهارت‌های حرکتی دیداری کودک است و آموزش مستقیم نقاشی نیست.

خطوط متقاطع

اگر ترسیم مثلث برای کودکتان دشوار است، قبل از آموزش مستقیم مثلث سعی کنید با ترسیم خطوط متقاطع شروع کنید و مهارت‌های حرکتی دیداری را با کشیدن یک ستاره شروع کنید. نخست از او بخواهید تا یک را ترسیم کرده و بعد را از میان آن عبور دهد تا به شکل برسد. سپس برای او بازی مفرحی را آغاز کنید و از او بخواهید تا با ترسیم خطوطی شکل را بسازد و با آن نقاشی بکشد؛ مثلاً یک درخت بکشد.

در مرحله بعدی از کودکتان بخواهید تا شکل یک مثلث که برایش روی کاغذ کشیده‌اید را ببرد. سپس مثلث بریده شده را روی یک کاغذ قرار داده و اضلاع آن را دور تا دور روی یک کاغذ ترسیم کند. به او یادآور شوید که هر ضلع را که کشید، برای کشیدن گوشه های مثلث ایست کند و دوباره ضلع بعدی را بکشد. سپس در مرحله بعد می‌توانید شکل ترسیمی را برایش پیشرفته‌تر سازید و از او بخواهید شکل ستاره‌ای را که کمرنگ کشیده، پررنگ سازد و تمرین کند.

به طور کلی کودکان با بازی‌های حرکتی دیداری می‌توانند اشکال هندسی و ریاضی را درک کرده و در آن پیشرفت داشته باشند. لذا والدین می‌بایست به کودکشان کمک کنند تا به این مهارت برسند. بازی‌های ذکر شده و بازی‌های دیگر بسیار کمک‌کننده هستند. رشد مهارت‌های حرکتی دیداری فرآیندی را طی می‌کند که اگر از ابتدا خوب پرورش یابد، در همه عرصه‌های زندگی مثل رانندگی، بازی‌های ورزشی و… به کمک شخص می‌آیند.