5 باور اشتباه درباره ی بیش فعالی
همانطور که متاسفانه نسبت به سایر بیماری های جسمی و روانی، برداشت ها و باور های غلطی وجود دارد، در مورد بیش فعالی و ADHD نیز تصورات اشتباهی بین مردم رایج است.
این تصورات اشتباه می توانند زیان بار و مخرب باشند و تاثیر ناخوشایندی روی شخص دارای بیش فعالی یا اطرافیان او بگذارند. نتیجه این تصورات ممکن است باعث شود که بهبود شخص به تاخیر افتاده و یا اثرات جلسات درمانی کاهش پیدا کند.
برای مثال یکی از مراجعین را در نظر میگیریم که سالها با بیش فعالی در مدرسه و دانشگاه درگیر بوده است و همیشه برای حفظ اطلاعاتی که با ساعت ها مطالعه بدست آورده بود مشکل داشته و همیشه به این دلیل دچار اضطراب می شده است.
البته به دنبال درمان نرفته بود تا زمانی که در دانشگاه به مشاور مراجعه کرد و پس از انجام تست های تشخیصی، بیش فعالی برای او تشخیص داده شد و متوجه شد که دلیل این اتفاقات و احساسات در طول این سالها همین بیش فعالی بوده است.
اگر در همان سالهای اولیه بیش فعالی او تشخیص داده می شد می توانست در مسائل درسی موفق تر عمل کند و در اجتماع برخورد مناسب تری با او می شد.
بنابر گزارش سازمان ملی بیماری های روحی و روانی ایالات متحده آمریکا، حدود 9 درصد کودکان آمریکایی دچار بیش فعالی یا ADHD هستند که این آمار در بزرگسالان حدود 4 درصد می باشد. پس احتمال اینکه خودتان یا شخصی از اطرافیان شما بیش فعال باشد را نباید نادیده گرفت.
در این مطلب 5 شایعه یا باور اشتباه درمورد بیش فعالی اشاره می کنیم و سعی داریم با اطلاع رسانی نسبت به حقیقت ها و افسانه ها درباره ی بیش فعالی، زیان های ناشی از بی اطلاعی را بین مردم کاهش دهیم.
باور اشتباه اول: دختران دچار بیش فعالی نمی شوند!
به طور کلی دختران نسبت به پسران پر تحرکی کمتری دارند همانطور که مشکلات رفتاری نیز در دختران کمتر از پسران است. به همین دلیل برخی افراد فکر می کنند دختران مبتلا به بیش فعالی نمی شوند و این اختلال را در آنها تشخیص نمی دهند.
البته بر اساس تحقیقات انجام شده در مدارس آمریکا، ثابت شده است که دختران نسبت به پسران کمتر دچار بیش فعالی می شوند. اما این اختلاف آنقدر زیاد نیست که بخواهد منبعی برای تشخیص و تصمیم گیری به حساب بیاید.
مشکلی که با باور کردن این شایعه به وجود می آید این است که دیگر بیش فعالی را در دختر تشخیص نمی دهند و این باعث می شود که این اختلال در فرد گسترش پیدا کند و حتی باعث ایجاد بیماری های روانی دیگری مثل اضطراب، شخیصت ضد اجتماعی و دیگر مشکلات روحی و روانی دیگر در بزرگسالی می شود.
باور اشتباه دوم: بیش فعالی نتیجه تربیت ناصحیح والدین است!
در بسیاری از جلسه های درمان بیش فعالی که پدر و مادر فرد بیش فعال هم حضور دارند مشاهده شده است که والدین احساس گناه می کنند و بیان می کنند که شاید نیاز بوده بیشتر مراقب کودک می بودند تا نشانه های بیش فعالی در شخص بروز پیدا نکند.
این احساس گناه از این باور اشتباه سرچشمه می گیرد که “بیش فعالی نتیجه ی تربیت ناصحیح است”
اما واقعیت این است که اینطور نیست. برای مثال بی قراری، پرتحرکی و حرکات تکانشی از نشانه های بیش فعالی به حساب می آیند که می تواند در جمع باعث بروز مشکل شود. با این که ساختار و تربیت در بیش فعالی مهم است اما تنبیه کردن کودک یا سرکوب کردن این نشانه ها در کودک می تواند در طولانی مدت اثر معکوس داشته باشد.
اما به دلیل اینکه بسیاری از خانواده ها اینگونه رفتار های کودک را به حساب تربیت ناصحیح کودک توسط والدین می گذارند، والدین نیز به مرور خود را مقصر می بینند و احساس می کنند که بین تربیت و بیش فعالی رابطه ای قوی وجود دارد.
به همین دلیل است که مداخله ی روانشناس و متخصص درمان بیش فعالی در چنین مواردی لازم است و حتی ممکن است نیاز به دارو درمانی باشد.
باور اشتباه سوم: افراد دارای بیش فعالی تنبل هستند!
بسیاری از بیماران که به اختلال بیش فعالی دچار هستند اذعان می کنند که به تنبلی متهم می شوند که این اتهام باعث احساس حقارت و در نتیجه کم شدن انگیزه در آن ها شده است.
افراد دارای بیش فعالی نیاز بیشتری به یادآوری و نظم و برنامه ریزی برای انجام کارهای خود دارند، خصوصا کارهایی که نیاز به تمرکز فکری طولانی مدت دارند. به دلیل اینکه نشانه های بیش فعالی حالتی مانند بی توجهی، بی نظمی و کمبود انگیزه دارند، افراد پیرامون فکر میکنند که فرد دچار بیش فعالی تنبل است.
اما حقیقت این است که افراد بیش فعال نیز به اندازه مردم دیگر علاقه به پیشرفت و موفقیت دارند اما در تمرکز کردن و ثابت قدم ماندن برای انجام کاری که برای دیگران یک کار ساده است دچار مشکل هستند.
به همین دلیل انجام دادن کار ساده ای مثل پاسخ دادن به ایمیل یا نوشتن یک پیام می تواند برای یک فرد مبتلا به ADHD کار سختی به حساب بیاید.
این شایعه و باور اشتباه به این دلیل مخرب است که قضاوت های دیگران در مورد تنبلی به فرد حس شکست خوردگی و تحقیر می دهد که به مرور به کمبود اعتماد به نفس و کمبود انگیزه برای دنبال کردن اهداف زندگی منجر خواهد شد.
باور اشتباه چهارم: بیش فعالی داشتن مساله مهمی نیست!
درحالی که بیش فعالی به صورت مستقیم یک تهدید برای سلامت فرد به شمار نمی آید، می تواند تاثیرات مخرب زیادی روی کیفیت زندگی شخص بگذارد. افراد دارای ADHD بیش تر از دیگران مستعد ابتلا به اضطراب، بدخلقی و سوء مصرف مواد هستند.
در کنار این مسائل، این افراد در رسیدگی به وظایف شغلی نیز دچار دشواری هایی هستند که باعث می شود همیشه از طرف مدیر خود مورد سرزنش قرار بگیرند. به همین علت همیشه در استرس از دست دادن شغل قرار دارند و این بلاتکلیفی باعث می شود که نتوانند از لحاظ مالی تصمیمات مناسبی بگیرند و این مشکل روی کیفیت زندگی آنها تاثیر خواهد گذاشت.
باور اشتباه پنجم: بیش فعالی یک اختلال واقعی نیست!
تحقیقات انجام شده روی مغز یک انسان نرمال با یک انسان بیش فعال تفاوت هایی را بین این دو نشان داده است. همچنین تفاوت هایی بین ترشح هورمون هایی نظیر دوپامین، نوراپی نفرین و گلوتامات در این دو گروه مشاهده شده است.
تغییرات در بخش هایی از مغز مشاهده شد که مسئول انجام کارهایی مثل برنامه ریزی، نظم و فعالیت های بنیادی بودند.
همچنین مطالعه ای که روی دوقلو ها انجام شد این نظریه را مطرح کرد که ژنتیک نیز می تواند روی بیش فعالی تاثیرگذار باشد، اینطور که در این آزمایش بدست آمد، اگر یکی از دوقلو ها مبتلا به بیش فعالی بود احتمال اینکه دیگری نیز مبتلا باشد بسیار زیاد بود.
اهمیت توضیح باورهای اشتباه درمورد بیش فعالی
افراد دچار بیش فعالی اغلب مورد قضاوت قرار می گیرند و به آنها برچسب هایی زده می شود. همچنین این افراد همیشه این احساس را دارند که زمینه برای موفق شدن آن ها فراهم نیست، به همه ی این ها تشخیص دیر هنگام بیش فعالی و بزرگ شدن در این شرایط را هم اضافه کنید.
به دلایل ذکر شده و دیگر دلایلی که در این مطلب نیامد، باید درمورد بیش فعالی بیشتر اطلاع رسانی شود و شایعات و باورهای غلط پیرامون بیش فعالی بررسی و شفاف سازی شوند تا از تاثیرات مخرب آن ها روی فرد مبتلا به بیش فعالی کاسته شود تا بتوانند بدون قضاوت و برچسب خوردن، به مسیر خود برای پیشرفت در جامعه ادامه دهند.