اهمیت یک ارتباط خوب خواهر و برادری
حدود 80% کودکان حداقل با یک خواهر یا برادر بزرگ می شوند. خواهر و برادر ها از ارتباط با یکدیگر، نحوه کنار آمدن با دیگران را می آموزند. همه خواهر و برادر ها حتی اگر همیشه با هم ارتباط نداشته باشند، بازهم تاثیر بسزایی بر زندگی یکدیگر دارند.
کودک خانواده خود را انتخاب نمی کنند. خواهر و برادر های خود را انتخاب نمی کنند. ممکن است تفاوت جنسیت، سن و رفتار را تجربه کند. و مهمتر از آن ممکن است همه ان ها یکی از والدین را بیشتر دوست داشته باشند. همه این ها باعث رقابت بین کودکان یک خانواده می شود. رابطه والدین با هر یک از کودکان، ترتیب تولد کودکان و رابطه کودکان با یکدیگر همه بر هم تاثیر دارد. اما مهمترین عامل رابطه والدین و اهداف آن ها است. طبیعی است که رفتار والدین با هر کودک خاص همان کودک باشد زیرا نیاز و خلق و خوی هر کودک پاسخ خاص خود را طلب می کند. گاهی اوقات حتی والدین تعجب می کنند که چطور کودکانی که با هم در یک خانه و از یک والدین پرورش یافته اند چرا این همه با هم تفاوت دارند. با اینکه خواهر و برادرها شباهت هایی زیادی به یکدیگر دارند، اما تفاوت های قابل ملاحظه ای هم دارند ، لازم است والدین به منحصر به فرد بودن شخصیت هر کودک توجه کند و تفاوت ها را به رسمیت بشناسند.
معمولا کودکان به تناسب سن شان رفتار و عملکردهای متفاوتی از خود نشان می دهند. کودکان کوچکتر در سال های اول و دوم دبستان غالبا مبارزه فیزیکی را ترجیح می دهند و و قتی بزرگتر شدند و به سال های اخر دبستان رسیدند دائماً بحث می کنند و در پی متقاعد کردن دیگران هستند. جنسیت هم در روابط تاثیر دارد. معمولا خواهر و برادر های هم جنس با یکدیگر رقابت می کنند. البته رابطه صمیمی تری هم با یکدیگر ایجاد می کنند.
رابطه خواهر و برادرها هم در خانواده اهمیت دارد . و بر کارکرد خانواده در جامعه موثر است. ارتباط خواهر و برادر ها در خانواده فقط به ترتیب تولد، جنسیت، اندازه خانواده بستگی ندارد. بلکه به عوامل متعددی از جمله شخصیت کودکان، سن آن ها، نوع رابطه والدین و شرایط اجتماعی حاکم بر خانواده نیز بستگی دارد. اما بر اساس شواهد شخصیت و جنسیت فرزند ارشد نقش موثرتری دارد. به علاوه این رابطه در فرهنگ های مختلف متفاوت است.
رابطه خوب خواهر و برادرها تاثیر بسزایی در زندگی اتی هر یک از کودکان دارد. رضایت از زندگی را بالا می برد و احتمال ابتلا به افسردگی در بزرگسالی را کاهش می دهد. می توانند برای هم ضربه گیر باشند و در هنگام سختی ها، بیماری و شرایط استرس زا تکیه گاه عاطفی، اجتماعی هم باشند و از یکدیگر حمایت عاطفی کنند. رابطه خواهر و برادرها ماندگار است . در حالی که هر دوستی دیگری ممکن است موقتی باشد. خواهر و برادر ها خاطرات، تجارب و والدین مشترک دارند.
نکات مفید و کاربردی در ارتباط با روابط سازنده خواهر و برادر
- خواهر و برادر ها در ساختار شخصیت، مهارت های اجتماعی و شناختی، اعتماد به نفس، ارزش ها ی یکدیگر تاثیر دارند.
- رابطه کودک دبستانی با خواهر و برادرهای خود ضامن شایستگی و رابطه او با همسالانش است .
- نوع روابط خواهر و برادرها حتی در تعداد کودکانی که هر کس تمایل دارد داشته باشد تاثیر می گذارد.
- تصویر کودک دبستانی از خود و جنسیت خود در خانه و از روابط او با والدین و خواهر و برادرها و باز خورد های آن ها شکل می گیرد.
- خواهر و برادرها نقش آینه ای را دارند که کودک ارزش ها و افکار خود را در آن می بیند. مثلاً متوجه می شود که آیا رفتار او قابل قبول است یا نه؟ این ایده ای که دارد خوب است یا نه ؟
- خواهر یا برادر بزرگتر هم جنس می تواند الگویی برای رفتار جنسیتی خواهر یا برادر کوچکتر خود باشد.
- اسباب بازی های هر کودک می تواند حاوی اطلاعاتی برای هر یک از اعضای خانواده است . کودکان کوچکتر با مشاهده و استفاده از اسباب بازی های کودکان بزرگتر نا خواسته آگاهی های زیادی کسب می کنند.
به کودکان دبستانی خود بیاموزید:
- از یکدیگر حمایت کنند.
- هنگام دشواری تکیه گاه هیجانی یکدیگر باشند.
- یکدیگر را راهنمایی کنند.
- از یکدیگر مراقبت کنند.
- با هم درس بخوانند .
- از هم یاد بگیرند.
- با هم بازی کنند.
- به هم دیگر کمک کنند.
والدین باید به این نکات مهم توجه کنند:
- سعی کنید خواهر و برادر های دبستانی را با هم مقایسه نکنید. هر کودک منحصر به فرد است . اگر او را با کودک غیر از خواهر و برادرش مقایسه کنید آنقدر هولناک نیست که مقایسه کودکان یک خانواده با یکدیگر ناراحت کننده است.
- والدین اجازه بدهید کودکان دبستانی توانایی های خود را نمایان کنند.
- هر کس توانایی های خاص خود را دارد و باید فرصت ابراز آن توانایی ها را داشته باشد.
اشتباهات رایج والدین در کنترل رقابت کودکان
- دخالت در رابطه کودکان و جدا کردن آن ها
- نادیده گرفتن رفتارهای و رابطه درست هر یک از آن ها.
- توجه به مشکلات کودکان با یکدیگر
- والدین می توانند هنگامی درگیری مداخله کنند و راهکار نشان دهند.
- از کودکان بخواهند که با هم توافق کنند.
- اختلاف ها را کنار بگذارند.
والدین می توانند نتیجه نامطلوب مشاجره و اختلاف میان خواهر و برادرها را توضیح دهند.
والدین می توانند هنگام مشاهده مشاجره مانع ادامه بازی شوند. و کودکان را به کارها های دیگر مثل انجام تکالیف، کتاب خواندن، کمک به کارهای منزل سرگرم کنند.
والدین می توانند برای کارهای کودکان به گونه ای برنامه ریزی کنند که کمترین تداخلی با یکدیگر داشته باشند. برای هر یک وظایفی مقرر کنند تا برنامه روزانه مسئولیت های هر کودک مشخص باشد. مثلاً امروز یکی ظرف ها را بشوید و دیگر باغچه را آبیاری کند و فردا نقش ها عوض شود.