انواع روش های مدیریت پروژه، 5 روش مدیریت پروژه کاربردی

در دنیای مدیریت پروژه امروزی، مدیران و رهبران آینده‌نگر به یک روش واحد پایبند نیستند. آنها روش های مدیریت پروژه خوبی آشنا می‌شوند و یاد می‌گیرند که چگونه شیوه‌های مختلف را با هم ترکیب کنند تا هر آنچه را که پروژه می‌خواهد انجام دهند. طبق نظرسنجی هاب استاف، 39 درصد از شرکت‌های مورد بررسی در سال 2021 گفتند که سازمان آنها انواع روش های مدیریت پروژه ترکیبی را اجرا کرده است. بسیاری از مردم فکر می کنند یک پروژه استرس زا است. اما یکی از استرس زاترین بخش های هر پروژه این است که اطمینان حاصل کنند که نوع مدیریت پروژه مناسب را انتخاب کرده اید. بدون متدولوژی مدیریت پروژه مناسب، یک پروژه می تواند بسیار کند و غلط پیش برود، با موانع متعددی برخورد کند، یا به طور کامل از مسیر خارج شود و هرگز به هدف نرسد. انتخاب روش اشتباه مدیریت پروژه بسیار شبیه به ریختن سوخت نامناسب در خودرو است، حتی اگر خودرو روشن شود، خیلی جلو نخواهد رفت.

انواع روش های مدیریت پروژه

انتخاب روش  درست مدیریت پروژه مهم است زیرا نحوه کار ما را مشخص می کند. ساختارهایی را فراهم می کند که می تواند ما را به سمت موفقیت یا شکست پروژه راهنمایی کند. از آنجایی که می‌دانید هیچ روشی برای همه کسب‌وکارها یا صنایع وجود ندارد، مهم است که برای انتخاب روش مدیریت پروژه مناسب برای زمینه شغلی خود کمی زمان و تلاش صرف کنید. در اینجا 5 تا از بهترین و پرطرفدارترین روش های مدیریت پروژه را معرفی می کنیم.

1. مدیریت پروژه چابک یا اجایل (Agile)

یکی از روش های مدیریت پروژه ارزشمند، روش اجایل یا جابک است. Agile برای پروژه هایی که تکراری و افزایشی هستند مناسب است. اجایل نوعی فرآیند است که در آن خواسته‌ها و راه‌حل‌ها از طریق تلاش مشترک تیم‌های خود سازماندهی شده و مشتریانشان، کامل می شوند. این سبک ابتدا برای توسعه نرم‌افزار ایجاد شد، و به عنوان پاسخی به نارسایی‌های روش Waterfall یا آبشاری ایجاد شد، که فرآیندهای آن مطابق با خواسته‌های جنبش رقابتی صنعت نرم‌افزار نبود. بر خلاف مدل آبشاری، اجایل بسیار سریع است. مدیریت پروژه چابک بیشتر یک رفتار راهنما است که بر سرعت تاکید دارد. اغلب، این سبک شامل تشکیل تیم‌های متعددی است که هر کدام به طور همزمان بخش‌های مختلفی از یک پروژه را مدیریت می‌کنند، و مرتباً گرد هم می‌آیند تا ببینند اوضاع چگونه پیش می‌رود. مدیریت پروژه چابک یا اجایل از چهار ارزش اساسی ساخته شده، این موارد به شرح زیر است:

ارزش های روش چابک

• اولویت افراد و تعاملات نسبت به فرآیندها و ابزار
• کار بر مستندات جامع
• همکاری مشتری بر سر مذاکره قرارداد
• پاسخ به تغییر در پیروی از برنامه

2. اسکرام (Scrum)

اسکرام از پنج ارزش تشکیل شده است: تعهد، شجاعت، تمرکز،ذهنیت باز و احترام. هدف آن توسعه، ارائه و حفظ محصولات پیچیده از طریق همکاری، مسئولیت پذیری و پیشرفت مداوم است. آنچه اسکرام را از سایر روش های مدیریت پروژه Agile متمایز می کند نحوه عملکرد آن با استفاده از نقش ها، رویدادها و ابزارهای خاص است. اسکرام یک شکل محبوب از مدیریت چابک است که از اسپرینت برای دستیابی به اهداف استفاده می کند. این اسپرینت‌ها می‌توانند از چند روز تا یک ماه طول بکشند و در این مدت تیم‌ها برای تکمیل اهداف کوچک تلاش می‌کنند. همه این اهداف برای یک هدف بزرگتر کار می کنند، اما به تیم ها اجازه می دهند در محور اصلی، به طور مستقل نیز کار کنند. برخلاف روش آبشاری، پروژه‌ ها در اسکرام به گونه‌ای تقسیم می‌شوند که تیم‌ها منتظر نمی مانند تا بقیه گروه ها به آنها برسند. به دلیل قابلیت مانور، اسکرام اغلب توسط نرم افزارهای سازنده استفاده می شود. 3 نقش در تیم های اسکرام وجود دارد:

• صاحب محصول: کارشناس محصول که نماینده ذینفعان و صدای مشتری است.
• تیم توسعه: گروهی از متخصصان که محصول را ارائه می دهند (توسعه دهندگان، برنامه نویسان، طراحان).
• اسکرام مستر: رهبر و مدیر هدایت کننده پروژه که روند را بررسی می کند.

3. مدل آبشاری (Waterfall)، یکی از سنتی ترین روش های مدیریت پروژه

یکی از روش‌های مدیریت پروژه سنتی، Waterfall یا روش آبشاری است. مدل آبشاری یک رویکرد طراحی خطی و متوالی است که در آن پیشرفت در یک جهت به سمت پایین جریان می‌یابد،مانند یک آبشار. این روش برای اولین بار در مقاله ای که در سال 1970 توسط وینستون دبلیو رویس نوشته شد معرفی شد و تاکید می کند که تنها زمانی می توانید به مرحله بعدی بروید که فاز فعلی تکمیل شود. مدیریت پروژه آبشار یکی از قدیمی ترین روش ها است، اما هنوز توسط بسیاری از تیم های توسعه استفاده می شود. در حالی که سبک آبشاری بسیار کندتر از همتایان خود است، اما می تواند برای کسانی که به دنبال ساختاری با قابلیت پیش بینی زیاد هستند، مفید باشد. متأسفانه،این سیستم ایرادات زیادی دارد، به‌ویژه اگر باگ‌ها در مراحل بعدی فرآیند شناسایی شوند، مراحل قبلی باید مجدداً بررسی شوند. مراحل به ترتیب زیر دنبال می شوند:

1. سیستم و نرم افزار مورد نیاز
2. تجزیه و تحلیل
3. طراحی
4. کدگذاری
5. تست و ارزیابی
6. بهره برداری

4. مدیریت پروژه PMBOK

PMI، شرکت ارائه دهنده PMBOK مخفف Project Management Institute است که یک انجمن غیرانتفاعی مدیریت پروژه است. PMBOK مخفف Project Management Body of Knowledge است و مجموعه ای از اصطلاحات و دستورالعمل های استاندارد برای مدیریت پروژه است. PMBOK در وافع یک روش جامع مدیریت پروژه نیست. این دستورالعمل بیان می کند که پنج گروه فرآیند وجود دارد که تقریباً در هر پروژه رایج است:

1. شروع: تعریف شروع یک پروژه جدید یا فاز جدید یک پروژه موجود
2. برنامه ریزی: محدوده پروژه، اهداف و نحوه دستیابی به اهداف
3. اجرا: انجام کارهایی که در برنامه مدیریت پروژه تعریف شده است
4. نظارت و کنترل: پیگیری، بررسی و تنظیم پیشرفت و عملکرد
5. بسته شدن: به پایان رساندن تمام فعالیت‌ها در همه گروه‌های فرآیندی برای بستن رسمی پروژه

این استاندارد همچنین شامل بهترین شیوه‌ها، قراردادها و تکنیک‌هایی است که استاندارد جهانی در نظر گرفته می‌شوند. از آنجایی که بیشتر یک راهنمای مرجع است تا یک روش واقعی مدیریت پروژه، نمی‌توانید PMBOK را در یک پروژه پیاده‌سازی کنید. با این حال، می توان از آن برای زمانی استفاده کرد که می خواهید بهترین روش ها را برای پروژه خود ارزیابی کنید.

5. روش کانبان (Kanban)

Kanban یکی دیگر از چارچوب های محبوب Agile است. مفهومی که در خط تولید کارخانه‌های تویوتا در دهه 1940 توسعه یافت، کانبان روشی بسیار بصری است که هدف آن ارائه نتایج با کیفیت بالا با ترسیم تصویری از فرآیند گردش کار است تا بتوان فیلترها را در مراحل اولیه توسعه شناسایی کرد.  برخلاف اسکرام که بر بر زمان تمرکز دارد، در کانبان همه چیز در مورد سازماندهی است. برای انجام این کار، کانبان در درجه اول به تعداد وظایفی که در هر فرآیندی انجام می شود و اینکه چگونه می توان آنها را ساده کرد و کاهش داد نگاه می کند. این روش معمولاً در تنظیمات کارخانه ای استفاده می شود، زیرا خروجی همیشه یکسان است، در حالی که خود فرآیند را می توان ساده و کوتاه کرد. کانبان بر اساس شش روش کلی عمل می کند که عبارتند از:

• به تصویر کشیدن مراحل
• محدود کردن کار در حال انجام
• مدیریت جریان
• مشخص کردن خط مشی ها
• استفاده از حلقه های بازخورد
• رشد و تکامل مشارکتی